Του Αριστείδη Ρούνη*
Ιδιαίτερη σημασία παρουσιάζει στην «Γηραιά Ήπειρο», στην περιοχή των Βαλκανίων, η άσκηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Πιο συγκεκριμένα, καθημερινές είναι η «ακραία ρητορική» και οι προκλητικές ενέργειες της γείτονος, μιας χώρας μουσουλμανικής, σε ποσοστό που πλησιάζει τις εκατό ποσοστιαίες μονάδες, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Αμερικάνικης κεντρικής υπηρεσίας πληροφοριών. Ένας από τους αποδέκτες αυτής της πολιτικής, είναι το ελληνικό κράτος, όπου επικρατεί η Ορθοδοξία και ο Χριστιανισμός. Βέβαια, γενικότερα στα Βαλκάνια κυριαρχεί η Χριστιανική πίστη με μικρές εξαιρέσεις, όπως στις περιπτώσεις της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης και Αλβανίας. Έτσι, μέσω της αντίθεσης στον τομέα της θρησκείας, δημιουργείται μια μορφή πολιτισμικής ετερότητας, που συνεπάγεται την ύπαρξη διαφορετικότητας μεταξύ των λαών.
Απεναντίας, στο απαιτητικό γεωπολιτικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής (ΝΑ) Ευρώπης, παρατηρούνται και στοιχεία θρησκευτικής ομοιότητας. Δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι η ΝΑ Ευρώπη βρίσκεται στον απόηχο της κατάρρευσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας, με τον Μουσουλμανισμό να υφίσταται από αυτή την εποχή, σε μικρότερο ποσοστό βέβαια. Επιπλέον, έχουμε και πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων, που επιλέγουν να μην πιστεύουν σε κάποιο θρησκευτικό δόγμα, δηλώνοντας άθεοι, μη αποδεχόμενοι την ενασχόληση τους με τον πνευματικό βίο. Τέλος, τα τελευταία έτη διαπιστώνεται η ύπαρξη ενός συνόλου θρησκειών, προερχόμενες από την Ασία, οι οποίες μεταφέρονται κατά την άφιξη στην “χερσόνησο του Αίμου” των μεταναστών, είτε από την Αφρική, είτε από την Ασία. Οι άνθρωποι όμως, που απαρτίζουν τις εν λόγω θρησκευτικές ομάδες αποτελούν αμελητέο αριθμό στον συνολικό πληθυσμό της χερσονήσου.
Περνώντας στην ανάλυση αυτής της «συνάντησης Ανατολής – Δύσης» στην ΝΑ Ευρώπη, κατάλληλο είναι το παράδειγμα Ελλάδας – Τουρκίας, δυο κρατών με ηγετική φυσιογνωμία στην περιοχή. Η Ελλάδα συμμετέχει, ως αναγνωρισμένο διεθνώς κράτος σε 3 οργανισμούς: τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε), την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε) και τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου (Ν.Α.Τ.Ο). Σε αντίθεση με αυτή, η Τουρκία ως κρατική οντότητα, συμμετέχει στους δύο από τους ανωτέρω οργανισμούς, δεν συμμετέχει δηλαδή στην Ε.Ε. Άρα, παρατηρείται μια ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δυο προαναφερόμενων κρατών. Η Ελλάδα είναι μέλος σε ένα γκρουπ, αυτό της «Ένωσης», που δύναται να επισημανθεί ως «χριστιανικό», όπου δηλαδή στα κράτη – μέλη του διαβιούν άνθρωποι, οι οποίοι ασπάζονται τον Χριστιανισμό, ως επικρατούσα θρησκεία.
Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, κινείται εντός των στενών ορίων του σουνιτικού Ισλάμ, επιλέγοντας μια περαιτέρω στροφή προς το οθωμανικό ιστορικό της υπόβαθρο, αψηφώντας αρκετούς διαύλους επικοινωνίας με την «Δύση» και στοχεύοντας στο να καταστεί η ηγέτιδα δύναμη στον Μουσουλμανισμό στον ανταγωνισμό της με τη Σαουδική Αραβία. Το υφιστάμενο αυτό χάσμα, που όλο και περισσότερο ενισχύεται, στις διμερείς σχέσεις των εν λόγω κρατών δύναται να διαδραματίσει ένα παράγοντα αποσταθεροποίησης των σχέσεων τους σε ένα ακόμα τομέα, αυτόν των θρησκευτικών ζητημάτων. Είναι άλλωστε γνωστό, ότι δεν είναι μόνο το ζήτημα της Αγίας Σοφίας που απασχολεί την ελληνική κοινή γνώμη, αλλά και η λειτουργία λοιπών εκκλησιών ή ιερών ναών ή μοναστηριών, όπως της Μονής της Χώρας και της Ιεράς Μονής της Παναγίας Σουμελά.
Καταλήγοντας, καθώς «τα έθνη δεν έχουν σταθερούς φίλους ή εχθρούς, έχουν μόνο σταθερά συμφέροντα», όπως είχε δηλώσει ο Βρετανός πρωθυπουργός, Λόρδος Palmerston, στις διεθνείς σχέσεις, δεν αποκλείεται η σύναψη καλών διμερών σχέσεων μεταξύ ενός χριστιανικού και ενός μουσουλμανικού κράτους, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των σχέσεων Ελλάδας – Αιγύπτου, γεγονός που έφερε την αντίδραση της Τουρκίας. Σε συνάρτηση πάντα με την τρέχουσα κατάσταση, οι διπλωματικοί αξιωματούχοι των κρατών εκτιμούν την κατάσταση και κινούνται αναλόγως. Όμως υφίσταται μια γενική γραμμή εξωτερικής πολιτικής σε συγκεκριμένα διμερή ζητήματα. Όπως και να ’χει, καθίσταται πολύ λογικό να υφίστανται ορισμένες εστίες έντασης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά δεν οφείλονται τόσο στην θρησκευτική ετερότητα, όσο στην ικανοποίηση των πολιτικών επιδιώξεων των κρατών. Ως απόρροια αυτού, καθίσταται προφανές ότι είναι επίφοβο να τοποθετηθεί ένα «τείχος», όπου στην αριστερή πλευρά του θα βρίσκεται η «Δύση» και στην δεξιά η «Ανατολή».
Πηγή εικόνας
*Βιογραφικό συντάκτη
https://greekhumans.com/general/