Αρχική » Σλάβος – προέλευση της έννοιας

Σλάβος – προέλευση της έννοιας

0 comment 495 views

Του Αριστείδη Ρούνη*

Υφίστανται σήμερα αρκετά σλαβικά κράτη στην ήπειρο της Ευρώπης. Ας δούμε όμως, ποια η «καταγωγή» του όρου «Σλάβοι».

Το όνομα «Σλάβοι»

Το όνομα «Σλάβοι» είναι γενικό και καλύπτει όλη την αρχική σλαβική φυλή. Οι ίδιοι αποκαλούνταν «Σλοβένοι», κάτι που δεν έχει αποσαφηνιστεί. Οι γειτονικοί γερμανικοί λαοί τους αποκαλούσαν «Wenden» ή «Winden». Αυτή η εκδοχή ενισχύει την άποψη ότι οι Σλάβοι ταυτίζονταν με τους «Βενέτι ή Βενέντι», στη λατινική Venedi, Venethae, Venethi, για τους οποίους υπάρχουν μαρτυρίες σε λατινικές πηγές. Επιπλέον, οι Βυζαντινοί στα γραπτά τους αποκαλούσαν τους Σλάβους, που εγκαταστάθηκαν στα Βαλκάνια, ως «Σκλαβήνοι, Σκλάβοι, Σθλαβήνοι ή Σθλάβοι, στη λατινική Sclavini, Sclavi, Sclaveni, Sthlavi[1].

Από που προέρχεται το όνομα

Για την ερμηνεία του ονόματος «Σλάβοι» έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες, οι οποίες σχετίζονται με τη μορφή του ονόματος. Από τον 13ο αιώνα εκλήφθηκε η μορφή «Σλάβος», ως αυθεντικότερη έκφραση των λαών αυτών. Το όνομα τους θεωρείτο ότι προερχόταν από τη λέξη slava, που σημαίνει τιμή, δόξα, φήμη και συνεπώς απέδιδε τον χαρακτηρισμό «ένδοξος». Τον 14ο αιώνα όμως, το όνομα των Σλάβων προφέρεται στην εκτεταμένη του μορφή με τον τύπο Slovenin. Αυτή η μορφή έχει τη ρίζα της στη λέξη slovo, που σημαίνει λέξη, ομιλία, δηλαδή ότι οι Σλάβοι ήταν οι ομιλούντες, οι ομόγλωσσοι, θεωρία που παραμένει αποδεκτή μέχρι σήμερα[2].

Σημαντική επεξήγηση

Ωστόσο, η χρήση του όρου «Σλάβοι» ως δηλωτικού ενός συνόλου λαών δεν είναι τόσο αυτονόητη όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Η γλώσσα δεν είναι ασφαλές κριτήριο, ούτε για να διακρίνουμε μεταξύ πολιτισμικών ή εθνοτικών ομάδων ούτε για να συγκροτούμε υπερσύνολα λαών, αφού η ίδια γλώσσα μπορεί να μιλιέται από πολύ διαφορετικούς πληθυσμούς. Η συστηματική εφαρμογή ενός τέτοιου κριτηρίου θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε χονδροειδή σφάλματα. Θα ήταν αντίθετο στην ιστορική εμπειρία αν, επί παραδείγματι, κατέτασσε κανείς τους Εβραίους της Ανατολικής Ευρώπης στους γερμανικούς λαούς, επειδή μιλούσαν μια γερμανική γλώσσα, τα γίντις. Τα ιστορικά παραδείγματα σε όλη την υφήλιο δείχνουν ότι η γλώσσα μπορεί να είναι μια μόνο ένδειξη για την κατάταξη κάποιου πληθυσμού στη μία ή την άλλη πολιτισμική ή εθνοτική ομάδα. Άλλα κριτήρια, όπως η θρησκεία ή η τοπικότητα, μπορεί να είναι πολύ σημαντικότερα για τη συγκρότηση συλλογικής ταυτότητας[3].

Όλα τα σχετικά άρθρα εδώ

https://greekhumans.com/category/analysis/slavology/

https://greekhumans.com/2022/10/18/slavologia-antikeimeno-meleths/

https://greekhumans.com/2022/10/19/h-emfanish-twn-slavwn/

https://greekhumans.com/2022/10/22/ta-sygxrona-slavika-krath/

Βιβλιογραφία

[1]Νιχωρίτης K., 2015, «Θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού των Σλαβικών Λαών», Εκδόσεις Ostracon, σ.58

[2]Νιχωρίτης K., 2015, «Θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού των Σλαβικών Λαών», Εκδόσεις Ostracon, σ.59-60

[3]Γκαρά Ε., 2014, Σλαβικοί λαοί στα Βαλκάνια, 15ος-18ος αι., Ενότητα 1: Έννοιες: Βαλκάνια, Σλάβοι, https://eclass.aegean.gr/modules/document/file.php/SA199/Slavikoi_Laoi_Enotita_1.pdf, σ.8

Πηγή φωτογραφίας

https://www.wikiwand.com/en/Early_Slavs

*Βιογραφικό συντάκτη

https://greekhumans.com/general/

Πριν Φύγετε