Ο μουσικός – λυράρης κ. Γιάννης Τσανασίδης, μιλάει στο https://greekhumans.com/
Διαβάστε παρακάτω, αναλυτικά τη συνέντευξη, που μας παραχώρησε, απαντώντας με ευγένεια σε κάθε ερώτηση μας για την ποντιακή μουσική.
Ένας καταρτισμένος λυράρης, ο Γιάννης Τσανασίδης, γεννήθηκε το 1990 στη Ράχη της Βέροιας, από γονείς αμιγώς ποντιακής καταγωγής. Ξεκίνησε να παίζει ποντιακή λύρα σε ηλικία 9 ετών.
Εισαγωγική τοποθέτηση
Θα θέλαμε να μας πείτε αρχικά πως προέκυψε το ενδιαφέρον σας για την ενασχόληση με την Ποντιακή Μουσική.
Αρχικά θα ήθελα να αναφέρω πως έχω το όνομα του παππού από την πλευρά της μητέρας, ο οποίος έπαιζε επίσης λύρα. Ο ίδιος αποτέλεσε τα πρώτα μου μουσικά βιώματα, καθώς από πολύ μικρή ηλικία τον άκουγα και πραγματικά θαύμαζα την όση δεξιοτεχνία κατείχε στο παίξιμο της λύρας. Από πέντε ετών έπαιρνα δυο ξύλα, τα σταύρωνα και προσπαθούσα να μιμηθώ τις κινήσεις του. Γενικότερα μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον που τα ποντιακά ερεθίσματα ήταν άφθονα, καθώς η ποντιακή μουσική πρωταγωνιστούσε στην καθημερινότητα μου και επιπλέον η ποντιακή γλώσσα ακουγόταν σε μεγάλο βαθμό, πράγμα που συνετέλεσε στο να μπορώ σταδιακά να την καταλαβαίνω και να εξοικειώνομαι ολοένα και περισσότερο με αυτήν. Επιπλέον, τα ποντιακά γλέντια που πραγματοποιούνταν στο σπίτι μας ανά τακτά χρονικά διαστήματα συνέβαλαν και αυτά με τον τρόπο τους στο να εκφράσω από την ηλικία των εννέα ετών την επιθυμία μου να ξεκινήσω λύρα, με προτροπή πάντα κυρίως του παππού μου και των γονιών μου.
Μουσική
Γενικότερα είναι γνωστό ότι η Μουσική έχει μεγάλη θετική επίδραση στον άνθρωπο. Θα θέλατε να δώσετε τη δική σας εννοιολογική διάσταση σας για τη Μουσική και ποια είναι τα πλεονεκτήματα από το να ακούει κανείς Μουσική;
Η μουσική είναι πλήρως συνυφασμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη. Αποτελεί μια ζωτική ανάγκη του ανθρώπου για έκφραση του συναισθηματικού του ψυχισμού και μια φυσική ένταξη του στο πολιτισμικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Συμβάλει στην αλληλεπίδραση των μελών μιας κοινωνίας και στην ενσωμάτωση κοινών εμπειριών που συγκλίνουν προς την ολοκλήρωση και την τελειότητα. Θεωρώ πως η μουσική είναι μια προέκταση του σώματος, γιατί το σώμα είναι αυτό που δημιουργεί και αξιοποιεί τη μουσική για να εκφραστεί και αντιστοίχως εκφράζεται μέσω αυτής. Ένας βασικός παράγοντας που ολοκληρώνει και καθορίζει αυτή τη διεργασία είναι το βίωμα. Χαρακτηριστικά η ποντιακή μουσική είναι άκρως βιωματική, δεν παραδίδεται ή διδάσκεται κατ’ αποκλειστικότητα, αλλά βιώνεται κατά κόρον. Γίνεται, επομένως, κατανοητό πως δεν πρόκειται για μια μουσική ακρόασης, αλλά για ένα σύμπλεγμα μουσικής, ποιητικής και χορευτικής έκφρασης, που επιδρά καταλυτικά στην ανθρώπινη υπόσταση, μετουσιώνοντας την σε ένα από τα μεγαλύτερα ευεργετήματα που απολαμβάνει ο άνθρωπος.
Ποντιακή Λύρα
Η πρώτη ερώτηση που εύκολα μας έρχεται στο νου, όταν γνωρίζουμε ότι παίζετε ποντιακή λύρα είναι τι σημαίνει για εσάς αυτό το μουσικό όργανο;
Το συγκεκριμένο όργανο ανέκαθεν αποτελούσε για εμένα ένα αναπόσπαστο κομμάτι του οικογενειακού και κοινωνικού μου περίγυρου. Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με τη λύρα συνειδητοποίησα σε σύντομο χρονικό διάστημα τις απαιτήσεις του οργάνου, σχετικά με τον προσωπικό χρόνο που θα έπρεπε να αφιερώσω σε αυτό. Θεωρείται για πολλούς λόγους αρκετά δύσκολο όργανο και το ταξίδι της εκμάθησης με δάσκαλο ή μη είναι ανέκαθεν μοναχικό και απαιτεί πολλές ώρες μελέτης, αλλά και ακρόασης της ποντιακής μουσικής. Η λύρα ήταν πάντα ένας σύντροφος και συνοδοιπόρος μου στο ταξίδι της μουσικής, ένα μέσο έκφρασης όλων των συναισθημάτων μου, ευχάριστων και δυσάρεστων, μια διέξοδος από την καθημερινότητα, μια φυγή από την πραγματικότητα, ένας φίλος που μόνο δίνει και το μοναδικό που ζητάει είναι η σύνδεση μαζί σου. Η λύρα πρωταγωνιστεί σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας των ποντίων, ευχάριστες και δυσάρεστες, δίνοντας τες συμβολικό χαρακτήρα, αποτελώντας έτσι συνδετικό κρίκο τόσο του παρόντος με το παρελθόν, όσο και με το μέλλον.
Καλλιτεχνική δραστηριότητα
Ποιος ο επόμενος στόχος σας όσον αφορά στη δισκογραφική σας δραστηριότητα; Ποια σκέφτεστε να είναι τα επόμενα βήματα;
Αρχικά να σημειώσω πως ήδη έχουν πραγματοποιηθεί τέσσερις προσωπικές μου δισκογραφίες. Το 2015 κυκλοφόρησε η πρώτη δισκογραφική μου δουλειά με τίτλο “Το μεκατίρι μ”, το 2017 η δεύτερη “Εγώ εμ’ π’ ετραγώδεσα” στα πλαίσια της πτυχιακής μου εργασίας και το 2019 η τρίτη “Τοξαρέας Αμάραντα”, την οποία επιμελήθηκε ο Σύλλογος Ποντίων Φοιτητών και Σπουδαστών Θεσσαλονίκης και στηρίχθηκε στην διπλωματική διατριβή μου “Λυράρηδες του Πόντου γεννημένοι πριν το 1920”. Το 2023 ολοκληρώθηκε μια νέα μουσική παραγωγή με τίτλο “Κιμιγιάν” με επανεκτελέσεις παραδοσιακών σκοπών και συμμετοχή πολλών αξιόλογων καλλιτεχνών. Πρέπει να αναφερθεί πως από το 2020 επιμελούμαι μαζί με το Γιώργο Βέργο ένα νέο δισκογραφικό εγχείρημα με τίτλο “Ση παλαιών τη στράταν”, που αφορά την καταγραφή ποντίων τραγουδιστών της τρίτης προσφυγικής γενιάς το οποίο οδεύει προς την ολοκλήρωση του και παράλληλα κοινοποιείται διαδικτυακά. Επιπλέον, αναμένεται η κυκλοφορία ενός δίσκου με το σχήμα “Λεφτοκάρυα”, του οποίου αποτελώ μέλος μαζί με την Νατάσα Τσακηρίδου και τον Ιάκωβο Μωυσιάδη. Τέλος, αυτή την περίοδο πραγματοποιούνται οι ηχογραφήσεις που αφορούν μια δισκογραφική δουλεία που δημιουργούμε από κοινού με τον Στάθη Τσαϊρίδη και πρόκειται να κυκλοφορήσει στο άμεσο μέλλον.
Δάσκαλος ποντιακής λύρας
Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη, δεν μπορούμε παρά να μη ρωτήσουμε, ποιος είναι ο αγαπημένος σας δάσκαλος ποντιακής λύρας;
Προφανώς κανένας μαθητής και κατ’ επέκταση φοιτητής δεν θα μπορούσε να μην ξεχωρίσει τους δασκάλους οι οποίοι τον μύησαν στην τέχνη της λύρας. Έτσι, λοιπόν, αρχικά θα αναφέρω τον πρώτο μου δάσκαλο Θεόδωρο Βεροιώτη (Ελευθερίου), με τον οποίο έκανα τα πρώτα μου βήματα και μαθήτευσα στο πλάι του από τα εννιά μου μέχρι τα δεκατρία. Αργότερα στο πανεπιστήμιο σαν προπτυχιακός και μεταπτυχιακός φοιτητής είχα την τύχη να μαθητεύσω δίπλα στον Ηλία Παπαδόπουλο, διακεκριμένο μουσικό και δάσκαλο. Ο Δάσκαλος είναι ηθικός και πνευματικός καθοδηγητής. Παιδαγωγός και πρότυπο, μα κυρίως αναμορφωτής και διαχρονικός εμπνευστής. Μια λέξη που δε χάνει την αξία της, παρά με το πέρασμα των χρόνων αποκτά όλο και μεγαλύτερη ουσία σε δημιουργικό επίπεδο. Γιατί το όποιο μάθημα, στην όποια ηλικία δεν παραδίδεται ούτε διδάσκεται, αλλά συμβιώνει και αναπλάθεται εκατέρωθεν, χωρίς διάκριση ρόλων, χωρίς την έλλειψη διαρκούς αναστοχασμού. Βέβαια, δάσκαλος δεν θεωρείται μόνο αυτός που έμπρακτα διδάσκει, αλλά και αυτός ο οποίος εμπνέει και αποτελεί διαχρονικά πρότυπο για ένα λυράρη. Σε αυτή την περίπτωση θα θεωρούσα άτυπους δασκάλους μου, δυστυχώς παραλείποντας πολλούς ακόμα, τους Γώγο και Κωστάκη Πετρίδη, οι οποίοι επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τα ακούσματα και την αισθητική μου.
Ευχαριστούμε θερμά!
Για περισσότερες πληροφορίες για το Γιάννη Τσανασίδη δείτε εδώ
https://www.facebook.com/giannistsana
Για το GreekHumans,
Αριστείδης Ρούνης, Ιδρυτής και αρχισυντάκτης