Η κα Ιωάννα Κολοβού, φοιτήτρια Νομικής Επιστήμης φιλοξενείται για δεύτερη φορά στο https://greekhumans.com/.
Αυτή τη φορά κλήθηκε να απαντήσει σε ζητήματα που σχετίζονται με τα εγκλήματα που διαπράττονται κατά ανηλίκων.
Παθογένειες ενός κοινωνικού συνόλου
Στην προηγούμενη συνέντευξη της, την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ
https://greekhumans.com/synenteuxi-me-thn-k-iwanna-kolovou-egklimata-anhlikwn/
η κα Κολοβού ανέφερε: «Το να βλέπει κανείς κατάματα τις παθογένειες ενός κοινωνικού συνόλου, αλλά συνάμα και τον τρόπο αντιμετώπισής και ρύθμισής τους, αποτελεί για εμένα κινητήρια δύναμη για την εξυγίανση της κοινωνίας και της ποινικής καταστολής.
Ανήλικοι
Τα εγκλήματα κατά των ανήλικων ατόμων στην χώρα μας δείχνουν να έχουν μια αυξητική τάση. Για ποιους λόγους πιστεύετε πως οι ανήλικοι βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση, σχετικά με την προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας τους στις μέρες μας;
Για αρχή, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διευκρινίσουμε, πως πριν κάνουμε λόγο για την αυξητική τάση των εγκλημάτων βίας και ειδικότερα αυτά που προσβάλλουν την γενετήσια ελευθερία τόσο ενηλίκων όσο και ανηλίκων, θα πρέπει να ενημερωθούμε σχετικά, από τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύει ετησίως η ελληνική αστυνομία. Στις μέρες μας, δίνεται πολλές φορές η λανθασμένη εντύπωση πως τα εγκλήματα βίας αυξάνονται ραγδαία, λόγω της υπερπροβολής και της συνεχούς αναπαραγωγής τους από τα μέσα κοινωνικής ενημέρωσης. Μιλώντας, όμως, πιο συγκεκριμένα για την εκμετάλλευση ανηλίκων, φαίνεται πράγματι, να βρίσκονται σε μία πιο ευάλωτη θέση σε σχέση με παλιότερα. Η γενετήσια ελευθερία αυτών, σήμερα, είναι πιο εύκολο να απειληθεί και τελικά να προσβληθεί. Αυτό προκύπτει κατά βάση από την τριμερή σχέση δράστη-διαδικτύου-θύματος.
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ικανότητα των δραστών, από την μία, να διατηρούν τη ανωνυμία τους εντός του διαδικτύου και από την άλλη, να δημιουργούν όλο και περισσότερες διαδικτυακές επαφές, παρατηρείται πως έχει αυξηθεί κατά πολύ το φαινόμενο της διάδοσης πορνογραφικού υλικού ανηλίκων. Αυτό, φυσικά, έχει ως αποτέλεσμα να καθίσταται προσφιλής η θέαση ανηλίκων να διαπράττουν γενετήσιες πράξεις με άλλους ενήλικους ή ανήλικους, οδηγώντας στην κανονικοποίηση τέτοιου είδους παραστάσεων και μάλιστα, το συγκεκριμένο υλικό αποκτά όλο και περισσότερους “οπαδούς” μέσω του διαμοιρασμού του στο διαδίκτυο. Έρχεται να επιβαρύνει την παραπάνω κατάσταση το γεγονός πως σήμερα, ανήλικα άτομα, ακόμη και κάτω των δεκατριών ετών, κάνουν χρήση των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης, διατηρώντας λογαριασμούς. Μέσω αυτών διαπράττονται τα εγκλήματα grooming. Πρόκειται για την προσέλκυση ανηλίκων, µέσω της χρήσης της σύγχρονης τεχνολογίας, κυρίως του διαδικτύου, με απώτερο σκοπό την τέλεση ασελγών πράξεων σε βάρος τους ή/και την παραγωγή και συλλογή σχετικού πορνογραφικού υλικού. Οι ανήλικοι δείχνουν εμπιστοσύνη στο άγνωστο άτομο με το οποίο επικοινωνούν διαδικτυακά, με αποτέλεσμα να μοιράζονται μαζί τους γυμνές τους φωτογραφίες ή βίντεο στα οποία παρουσιάζονται να τελούν γενετήσιες πράξεις. Φυσικά, δεν είναι λίγες οι φορές όπου ο ενήλικος, ο οποίος προσελκύει το ανήλικο άτομο διαδικτυακά, μετέπειτα το πείθει να προχωρήσουν και σε φυσική επαφή.
Εγκλήματα βιασμού
Ας μιλήσουμε, όμως, πιο συγκεκριμένα για τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Ξεκινώντας με το έγκλημα του βιασμού, θα θέλαμε να ρωτήσουμε, ποια είναι η ποινή που προβλέπεται στην Ελλάδα για ένα άνθρωπο που διαπράττει το έγκλημα του βιασμού.
Το έγκλημα του βιασμού τυποποιείται στον ποινικό μας κώδικα και πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 336 ΠΚ. Για να τελέσει κανείς το έγκλημα αυτό, χρειάζεται να πληρούνται δύο τυπικά στοιχεία, τα οποία αποτελούν και την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος. Αφενός, να εξαπολύεται μια απειλή που να είναι ικανή να προσβάλει την σωματική ακεραιότητα ή ζωή ενός άλλου ατόμου ή να ασκείται σωματική βία κατ΄ αυτού. Αφετέρου, το πρόσωπο που δέχεται την βία ή την απειλή, να εξαναγκάζεται σε γενετήσια πράξη, δηλαδή χωρίς να υπάρχει η συναίνεσή του για αυτό. Η συγκεκριμένη πράξη, όπως ορίζεται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 336 ΠΚ, απειλείται σήμερα με κάθειρξη από 10 έως 15 έτη.
Με την τροποποίηση που έφερε ο νέος νόμος 4855/2021, με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης τιμωρείται ο ομαδικός βιασμός, ο βιασμός ανηλίκου και ο θανατηφόρος βιασμός. Στην τελευταία περίπτωση, στοιχειοθετείται η πράξη όπου η ασκηθείσα βία έφτασε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να επέλθει ο θάνατος του θύματος. Στην τρίτη, λοιπόν, παράγραφο του 336 ΠΚ και αφού ο νομοθέτης δεν έχει προβεί στην σχετική διάκριση, με ισόβια κάθειρξη τιμωρούνται τα εγκλήματα που προαναφέρθηκαν τόσο εάν τελέσθηκαν αυτοτελώς όσο και σε συρροή κατά του ίδιου προσώπου.
Βιασμός ανηλίκου
Περνώντας, ειδικότερα, στο έγκλημα του βιασμού ανηλίκου, ποια είναι η ποινή για ένα βιαστή, αν λάβουμε υπόψη το επιπρόσθετο στοιχείο της ανηλικότητας του θύματος.
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, ο βιασμός κατά ανηλίκου προσώπου τιμωρείται σήμερα με ισόβια κάθειρξη. Η τροποποίηση του άρθρου κατέστησε ευχερέστερη την τιμώρηση του εν λόγω εγκλήματος, καθότι προηγουμένως ο κώδικας τυποποιούσε την λεγόμενη αποπλάνηση ανηλίκου. Σε αντίθεση με άλλες διατάξεις, που προβλέπουν πως ανήλικος θεωρείται κανείς όταν βρίσκεται κάτω από το δεκατοπέμπτο έτος της ηλικίας του, στην περίπτωση του βιασμού, ανήλικος θεωρείται οποιοσδήποτε βρίσκεται σε ηλικία κάτω των δεκαοχτώ χρόνων. Αυτό είναι καθόλα αναμενόμενο, εφόσον ο βιασμός αποτελεί το μεγαλύτερο μέγεθος προσβολής της γενετήσιας ελευθερίας.
Λοιπά εγκλήματα κατά ανηλίκων
Δυστυχώς, στις μέρες μας, τελούνται σε βάρος των ανηλίκων και άλλα εγκλήματα πέρα του βιασμού. Θα μπορούσατε να αναφέρετε τα πιο σημαντικά, κατά την άποψη σας; Ποιες είναι οι προβλεπόμενες ποινές;
Όπως έγινε λόγος και στην πρώτη ερώτηση, ένα από τα πιο συνήθη εγκλήματα κατά της ανηλικότητας είναι η πορνογραφία ανηλίκων. Η συγκεκριμένη εγκληματική πράξη τυποποιείται στον ποινικό μας κώδικα στο άρθρο 348Α. Σήμερα, τιμωρείται τόσο η δημιουργία και κατοχή πορνογραφικού υλικού για προσωπική χρήση όσο και η κυκλοφορία του υλικού αυτού σε τρίτους. Επιπλέον, τιμωρείται αυτοτελώς, η πρόσβαση σε υλικό που αποτυπώνει πορνογραφία ανηλίκου. Υλικό παιδικής πορνογραφίας, συνιστά η αναπαράσταση ή η πραγματική ή εικονική αποτύπωση σε ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό φορέα του σώματος ή μέρους του σώματος ανηλίκου, κατά τρόπο που προδήλως προκαλεί γενετήσια διέγερση, καθώς και πραγματικής ή εικονικής ασελγούς πράξης που διενεργείται από ή με ανήλικο. Ενδιαφέρουσα παρατήρηση για τη συγκεκριμένη διάταξη είναι πως ο νομοθέτης δεν τιμωρεί μόνον την απεικόνιση πραγματικών ανηλίκων να τελούν γενετήσιες πράξεις, αλλά εξίσου αξιόποινο αποτελεί και η απεικόνιση εικονικών ανηλίκων. Έτσι, συνάγεται το συμπέρασμα, πως η τυποποίηση της συγκεκριμένης διάταξης δεν εξαντλείται στην προστασία της ανηλικότητας. Ο νομοθέτης, προβαίνοντας σε μία αξιολογική κρίση, θεωρεί το προϊόν “τοξικό” και την θέαση αυτού, ικανή να επηρεάσει τόσο τους ενήλικες προκαλώντας σεξουαλική διέγερση όσο και τα ανήλικα άτομα προσβάλλοντας την αδιατάρακτη σεξουαλική τους ανάπτυξη.
Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη θα θέλατε να στείλετε ένα θετικό μήνυμα με στόχο τη μείωση των εγκλημάτων κατά ανηλίκων στην Ελλάδα;
Με βάση την προσωπική μου άποψη, η αντεγληματική πολιτική θα πρέπει να δώσει περισσότερο βάρος στην πρόληψη των συγκεκριμένων εγκλημάτων. Τόσο τα ανήλικα άτομα, μέσω του εκπαιδευτικού προγράμματος, όσο και οι γονείς μέσω ενημερωτικών σεμιναρίων, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ενημερώνονται αρχικά για την ύπαρξη και δεύτερον για τις μεθόδους διάπραξης των παραπάνω εγκλημάτων ώστε να αντιλαμβάνονται γρήγορα τον κίνδυνο και να μπορούν να προστατευθούν από αυτόν. Εξίσου σημαντικό είναι, οι γονείς να βρίσκονται κοντά στα ανήλικα παιδιά τους, δημιουργώντας ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, ώστε εάν συμβεί κάτι σε αυτά, να είναι σε θέση να το μοιραστούν με τους γονείς τους και να ζητήσουν βοήθεια. Τέλος, πρέπει από νωρίς, να τίθενται όρια στα ανήλικα άτομα τόσο για τον χρόνο που περνούν στο διαδίκτυο όσο για το ποιες εφαρμογές χρησιμοποιούν και για τις ιστοσελίδες στις οποίες έχουν πρόσβαση. Μπορεί οι κίνδυνοι να αυξάνονται για τους ανήλικους, όμως η κατάλληλη προετοιμασία και ενημέρωση για τα ενδεχόμενα που μπορεί να συναντήσουν τόσο στον φυσικό όσο και το διαδικτυακό κόσμο, είναι ικανές να τους προστατέψουν και τελικά να περιορίσουν τα φαινόμενα προσβολών της ανηλικότητας.
Σας ευχαριστούμε θερμά!
Για το GreekHumans
Αριστείδης Ρούνης, Ιδρυτής και αρχισυντάκτης