Αρχική » Μαμά θέλω να διαβάσω, πως;

Μαμά θέλω να διαβάσω, πως;

0 comment 274 views

Το διάβασμα είναι μια πράξη προσωπική. Πραγματικά, η μοναδική εμπειρία που δημιουργείται ανάμεσα στο κείμενο και τον αναγνώστη δεν είναι ακριβώς η ίδια και για έναν άλλο αναγνώστη.

Πολλά παιδιά ίσως  δε διδάσκονται πώς να διαβάζουν. Έχουν μάθει να διαβάζουν με τον ίδιο τρόπο που συνήθισαν να μιλούν, δηλαδή, χωρίς προσπάθεια ειδική και συχνά χωρίς παρακολούθηση. Πολλοί γονείς εκπλήσσονται όταν βλέπουν τα παιδιά τους να διαβάζουν, αγνοώντας πως απέκτησαν αυτήν την ικανότητα. Μερικά όμως μόλις μετά βίας μπορούν να διαβάσουν.

Για να προκαλέσουμε στα παιδιά την όρεξη για διάβασμα, πρέπει πρώτα να τα καταστήσουμε ικανά να ανακαλύψουν τα δικά τους κίνητρα για διάβασμα, συνειδητά ή ασυνείδητα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει καταρχήν να πραγματοποιήσουν μια σημαντική και κρίσιμη  συνάντηση με ένα βιβλίο,  ή με ένα θέμα, ή με  έναν ήρωα, σε τέτοιο σημείο ώστε να εμπλακούν στην ανάγνωση,  και ίσως να προβάλουν σ’ αυτήν τον εαυτό τους. Συχνά τα περισσότερα παιδιά, όμως, αγνοούν την ύπαρξη βιβλίων που μπορούν να τους μιλήσουν τόσο προσωπικά. Συνήθως η αναγνωστική τους εμπειρία έχει συνδεθεί ίσως με καταναγκασμούς.

Σήμερα, η παιδική λογοτεχνία διαθέτει χιλιάδες τίτλους. Η παιδική λογοτεχνία απευθύνεται απευθείας στα παιδιά και επομένως η μόνη που επιτρέπει στην πλειοψηφία των παιδιών να ανακαλύψουν ένα ανάγνωσμα στο οποίο θα εμπλακούν. Βασικό όμως είναι, ότι δεν πρέπει με κανένα τρόπο να βάζουμε περιορισμούς στα βιβλία που προτείνουμε στα παιδιά. Κάθε περιορισμός ισοδυναμεί με δυνητικό αποκλεισμό του ενός ή του άλλου παιδιού. Αρκετοί γονείς δεν γνωρίζουν την παιδική λογοτεχνία και αισθάνονται ότι δεν έχουν τα  εφόδια για να προτείνουν βιβλία στα παιδιά. Πολλές είναι οι περιπτώσεις που συναντά κανείς , ανθρώπους που  επιλέγουν  με λάθος τρόπο και ακατάλληλη τακτική, τη συνήθεια του διαβάσματος στα παιδιά. Τα στρέφουν στην αναγκαστική ανάγνωση χωρίς να δίνουν την ευκαιρία στα ίδια με τη δική τους επιλογή να απολαμβάνουν τη γοητεία και τη μαγεία του κειμένου. Αποτέλεσμα της τακτικής αυτής  είναι το παιδί να μην μπορέσει τελικά να πραγματοποιήσει μια αποφασιστική συνάντηση με το βιβλίο.

Όταν συμβαίνει αυτό, μπορούν οι γονείς να προσφύγουν στους διαμεσολαβητές, δηλαδή σε πρόσωπα που διαθέτουν αυτή την ικανότητα, όπως είναι  οι βιβλιοθηκονόμοι, οι συγγραφείς παιδικών βιβλίων, οι βιβλιοπώλες, αρκετοί δάσκαλοι.

Αν θέλουμε να διαβάσουν τα παιδιά, αν αυτός είναι ο βασικός σκοπός, αν είμαστε σίγουροι ότι το παιδί για να γίνει φιλαναγνώστης οφείλει να έχει μια αποφασιστική συνάντηση μ’ ένα βιβλίο, δεν πρέπει να ξεκινάμε από τη διάκριση των βιβλίων σε καλά και κακά. Αυτό που προέχει είναι να διαβάσουν τα παιδιά.

Πολλές φορές συναντάμε γονείς να λένε  «το παιδί μου διαβάζει μόνο  κόμικς», «το παιδί μου διαβάζει μόνο βιβλία μυστηρίου και τρόμου». Απάντηση σε όλους αυτούς είναι ότι αυτό το παιδί μέσα από τα κόμικς και μέσα από τα βιβλία μυστηρίου έχει αυξημένες πιθανότητες να διαβάσει και κάτι άλλο. Ανάγνωση είναι και αυτό, όπως ανάγνωση είναι και η αθλητική εφημερίδα , το περιοδικό για το αυτοκίνητο κ.α. Σχεδόν μηδενίζουμε  τις πιθανότητες να αποκτήσει την συνήθεια του διαβάσματος αν αποτρέψουμε εκείνη τη στιγμή το παιδί να διαβάσει κόμικς ή τελικά εκείνο το βιβλίο  που επιλέγει το ίδιο.

Πολλά παιδιά είναι επιφυλακτικά απέναντι στο διάβασμα. Επαναλαμβάνοντας συνεχώς τις φράσεις «πρέπει να διαβάσεις», «είναι καλό να διαβάσεις», «το διάβασμα είναι χρήσιμο» συνήθως αυτό που μπορούμε να πετύχουμε είναι να αυξήσουμε τις ενοχές τους. Στόχος είναι να πείσουμε τα παιδιά  ότι το βιβλίο μπορεί να αποτελέσει πηγή απόλαυσης

Να μην ξεχνάμε ότι  ένα βιβλίο που διαβάστηκε με ενδιαφέρον από ένα παιδί θα διαβαστεί και από άλλα και επίσης τα παιδιά που βλέπουν τους μεγάλους να διαβάζουν με ευχαρίστηση πιθανόν θα αναζητήσουν συχνά την ίδια ευχαρίστηση.

Ανακεφαλαιώνοντας σημειώνω βασικές συμβουλές, αν θέλουμε πραγματικά να δώσουμε την όρεξη για διάβασμα στα παιδιά.

  • Να τους προτείνουμε μια μεγάλη ποικιλία βιβλίων.
  • Να τους προτείνουμε βιβλία που απευθύνονται στη φαντασία.
  • Να μην τα καταναγκάζουμε να διαβάσουν. Ο καταναγκασμός σημαίνει παρεμπόδιση των παιδιών να ανακαλύψουν εκείνο που πραγματικά αναζητούν.
  • Να μην τα αναγκάζουμε να δίνουν αναφορά για τα αναγνώσματά τους. Πολλές φορές κάνουμε αυτή την άστοχη ενέργεια με σκοπό να μάθουμε αν πράγματι διάβασαν ή αν το κατάλαβαν. Ότι κατάλαβαν ανήκει στην ιδιωτική τους ζωή και αν το βιβλίο ανταποκρινόταν στις προσδοκίες τους, τότε πραγματικά το διάβασαν.
  • Να μην λογοκρίνουμε τα αναγνώσματά τους και να μην αποδοκιμάζουμε κάποιο βιβλίο. Ο στόχος είναι να συναντήσουν το βιβλίο που θα τους επιτρέψει να «εμπλακούν», να ανακαλύψουν ότι το διάβασμα μπορεί να είναι απόλαυση. Στη συνέχεια, θα μας δοθεί η ευκαιρία να βοηθήσουμε να ανακαλύψουν και άλλα βιβλία.
  • Να μην επιβάλουμε στο παιδί ένα συγκεκριμένο αναγνωστικό ρυθμό, ζητώντας του να διαβάσει ένα βιβλίο σ’ ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.

Πηγή φωτογραφίας

https://www.imommy.gr/2012/10/18/kante-to-diabasma-paixnidi/

Γιώργος Σιάτρας

  • Βιβλιοθηκονόμος
  • Ειδικός Σύμβουλος για θέματα οργάνωσης και λειτουργίας Βιβλιοθηκών
  • Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Βιβλιοθηκονόμων

Πριν Φύγετε