Αρχική » Διμερείς Σχέσεις ΗΠΑ- Ταϊβάν & «One China» Policy

Διμερείς Σχέσεις ΗΠΑ- Ταϊβάν & «One China» Policy

0 comment 435 views

Της Βάσιας Κεσίδου*

Εισαγωγή

Ξεκινώντας το άρθρο, σκόπιμη κρίνεται μια αναφορά στο τι ακριβώς περιλαμβάνει ο όρος «One China» policy. Σύμφωνα με την αδιαπραγμάτευτη και αμετάκλητη πολιτική αυτή, η οποία συνιστά βασικό εργαλείο για την εξωτερική πολιτική της Κίνας, υφίσταται μόνο ένα κυρίαρχο κράτος, αυτό της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, και, επομένως, μόνο μία νόμιμη κυβέρνηση. Η Ταϊβάν (ή αλλιώς Δημοκρατία της Κίνας) θεωρείται ως αποσχισθείσα επαρχία της Κίνας η οποία θα επανενωθεί –μία μέρα- με την ηπειρωτική χώρα. Πυρήνας της εν λόγω πολιτικής είναι η αδυναμία διατήρησης διπλωματικών σχέσεων από ένα τρίτο κράτος με την Κίνα και την Ταϊβάν ταυτόχρονα.

Η στάση των ΗΠΑ

Η συνειδητοποίηση, αφενός, των ΗΠΑ ότι η οικονομία της Κίνας είναι ανησυχητικά ανερχόμενη και, αφετέρου, της Κίνας ότι οι δύο οικονομίες είναι αλληλεξαρτώμενες, ώθησε τις δύο δυνάμεις σε συζητήσεις. Το 1979 οι ΗΠΑ με Πρόεδρο τον Κάρτερ υπέδειξαν, μέσα στο πλαίσιο της «One China» policy, την κυβέρνηση του Πεκίνο ως τη νόμιμη κυβέρνηση στην οποία και απέδωσαν πλήρη διπλωματική αναγνώριση.

Το γεγονός αυτό σηματοδοτούσε αυτόματα τη διακοπή των διμερών σχέσεων ΗΠΑ- Ταϊβάν. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη ουσιαστικά ποτέ. Οι ΗΠΑ λίγο αργότερα ενέκριναν το νόμο για τις σχέσεις με την Ταϊβάν[1], βάσει του οποίου επιτρεπόταν η διατήρηση πολιτιστικών κι εμπορικών σχέσεων μεταξύ τους. Διατηρείται, έτσι, μία άτυπη αμερικανική παρουσία μέσω της λειτουργίας πολιτιστικών- θα λέγαμε και «κατασκοπευτικών»- ιδρυμάτων που εμμέσως λειτουργούν ως πρεσβείες στην Ταϊβάν και, φυσικά, μέσω της πώλησης αμερικανικών όπλων.

Πρόκειται για την «στρατηγική ασάφειας» που διατηρούν επί σειρά ετών οι ΗΠΑ στο ζήτημα Κίνας- Ταϊβάν. Η στρατηγική αυτή λειτουργεί ως παράγοντας αποτροπής μιας ενδεχόμενης κινεζικής εισβολής στο νησί υπό τον φόβο της αμερικανικής εμπλοκής ενώ ταυτόχρονα δεν παρέχει σαφείς εγγυήσεις ασφάλειας στην Ταϊβάν[2], γεγονός που θα πυροδοτούσε τις στρατιωτικές αντιδράσεις στην περιοχή. Βέβαια, αξίζει να σημειώσουμε την επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊπέι το περασμένο καλοκαίρι, κίνηση που ερμηνεύτηκε ως απομάκρυνση των ΗΠΑ από την μακροχρόνια «στρατηγική ασάφειας» και επιδίωξη ενδυνάμωσης των διμερών σχέσεων με την Ταϊβάν, παρά τη δήλωση της ίδιας της Πελόζι ότι πρόκειται για επίσκεψη ρουτίνας. Ακολούθησαν στρατιωτικές ασκήσεις επίδειξης δύναμης της Κίνας με πραγματικά πυρά γύρω από το νησί ως απάντηση, ενώ το ΥΠΕΞ της Κίνας έκανε λόγο για σοβαρή παραβίαση της πολιτικής «One China» και αποστολής ενός κρίσιμα λάθους μηνύματος σε αυτονομιστικές οργανώσεις.

Ερμηνεία της αλλαγής της στάσης των ΗΠΑ

Η γεωστρατηγική θέση της Ταϊβάν είναι μεγάλης σημασίας για τις δύο υπερδυνάμεις που επιδιώκουν να εδραιωθούν στην ευρύτερη περιοχή του Ινδο-ειρηνικού. Τα οφέλη που απορρέουν από τον έλεγχο του νησιού περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τους τομείς της οικονομίας, γεωπολιτικής ασφάλειας, τεχνολογίας[3], εξοπλισμών και του εμπορίου.

Λαμβάνοντας υπόψη τις στρατιωτικές και εμπορικές συνεργασίες που πρόσφατα έχουν συναφθεί, όπως η CRIP ως απάντηση στην AUKUS και η BRICS αντίστοιχα, αντιλαμβανόμαστε τον αυξανόμενο ανταγωνισμό στην ευρύτερη περιοχή. Οι ΗΠΑ βλέπουν μια προσπάθεια αποδυνάμωσης και αμφισβήτησης της ηγεμονίας τους από μια ομάδα κρατών που συντάσσεται με την Κίνα και οργανώνεται από αυτή.

Έτσι, γίνεται κατανοητό ότι η στάση των ΗΠΑ στο ζήτημα της Ταϊβάν αντικατοπτρίζει την ανάγκη της να «φρενάρει» την Κίνα και την εγκαθίδρυσή της στην περιοχή με όλα τα οφέλη που αυτή αποφέρει. Στον αντίποδα αυτών έρχεται η απόφαση της Ονδούρας να αναζητήσει τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με την Κίνα, απορρίπτοντας την μέχρι σήμερα «συμμαχία» με την Ταϊβάν.

Επίλογος

Βλέπουμε ότι η παγκόσμια σκακιέρα έχει σημαντική δυναμική μεταβάλλοντας στρατηγικές και συμμαχίες ετών. Οι ΗΠΑ επικεντρώνονται στη Νότια Σινική Θάλασσα με στόχο τον περιορισμό της Κίνας, προς την οποία, όμως, σημειώνεται μια κρίσιμη στροφή στα νότια της αμερικανικής ηπείρου.

Σχόλια – Πηγές

[1] H.R.2479 – Taiwan Relations Act. Διαθέσιμο εδώ: https://www.congress.gov/bill/96th-congress/house-bill/2479

[2] Με εξαίρεση κάποιες δηλώσεις του Προέδρου Μπάιντεν περί υποστήριξης της Ταϊβάν σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, δηλώσεις που όμως λίγο αργότερα τροποποίησε επιβεβαιώνοντας την στρατηγική ασάφειας των ΗΠΑ

[3] Μην ξεχνάτε ότι η Ταϊβάν είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ημιαγωγών/ μικροτσίπ παγκοσμίως, αφού το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά ανέρχεται στο 90%.

Πηγή εικόνας

https://johnmenadue.com

Βιογραφικό συντάκτριας

*https://greekhumans.com/2021/10/24/h-vasia-kesidou-syntaktria-sto-greekhumans/

Πριν Φύγετε