Αρχική » Η Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος

Η Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος

0 comment 782 views

Του Αριστείδη Ρούνη*

Σημαντική είναι η λειτουργία της Αθωνιάδας. Είναι μια σχολή, όπου επιτελείται ένα σπουδαίο πνευματικό, εκπαιδευτικό και θρησκευτικό έργο. Προτού πραγματοποιηθεί αναφορά στην ιστορία αυτής της Σχολής, θα αναφερθεί η σημερινή κατάσταση που επικρατεί σε αυτή. Έτσι λοιπόν, στις μέρες μας, η Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία λειτουργεί στις Καρυές, όπως ακριβώς λειτουργούν τα περισσότερα δημόσια γυμνάσια και γενικά λύκεια.

Ειδικότερα, η διάρκεια φοίτησης σε αυτή είναι τρία χρόνια για το γυμνάσιο και το λύκειο αντίστοιχα. Οι μαθητές λυκείου της Αθωνιάδας παρακολουθούν υποχρεωτικά τα μαθήματα της θεωρητικής κατεύθυνσης. Οι απόφοιτοι συμμετέχουν κανονικά στις πανελλήνιες εξετάσεις. Οι μαθητές της Αθωνιάδας διαμένουν υποχρεωτικά στη σχολή και επισκέπτονται την οικογένειά τους μόνο κατά τις περιόδους των εορτών των Χριστουγέννων και του Πάσχα, καθώς και των θερινών διακοπών.[1]

Όσον αφορά στην έναρξη λειτουργίας της Αθωνιάδας Σχολής, αυτή ιδρύεται στα μέσα του 18ου αιώνα με πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίλλου του Ε΄ και της Ι.Μ. Βατοπεδίου, όπου θητεύουν ως δάσκαλοι ή φοιτούν φωτισμένες μορφές της Εκκλησίας και του Γένους, όπως ο Σχολάρχης Ευγένιος Βούλγαρις και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Η Σχολή ιδρύεται το 1749.[2] Η Αθωνιάδα Ακαδημία ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Βατοπεδινού Ιερομόναχου Μελετίου. Συγκεκριμένα, η σχολή άρχισε να λειτουργεί το ίδιο έτος με πρώτο διδάσκαλο τον Ιεροδιάκονο Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη[3].

Ωστόσο, η προσέλευση των σπουδαστών ήταν τόσο μεγάλη, ώστε διαπιστώθηκε η ανάγκη νέου κτιρίου. Έτσι, οι Βατοπεδινοί πατέρες ξαφνικά διαπίστωσαν ότι οι δαπάνες για την ολοκλήρωση του έργου τους ήταν δυσβάστακτες. Για αυτό και απευθύνθηκαν στον Πατριάρχη Κύριλλο Ε΄, ο οποίος δέχτηκε την πρόταση και συνέδραμε στην προσπάθεια. Το 1750 εκδόθηκε το σχετικό σιγγίλιο. Αυτό είναι μια επιστολή Πατριαρχική και συνοδική και σχετίζεται με εκκλησιαστικά ζητήματα. Αυτή η επιστολή θέσπιζε τη σύσταση και προέβλεπε τη συντήρηση της σχολής. Επιπλέον, το σιγγίλιο όριζε χρηματική επιχορήγηση από τα εισοδήματα του κοινού και τοποθετούσε τον Ιερομόναχο Μελέτιο ισόβιο επιστάτη της. Η θητεία του όμως δεν ανανεώθηκε.

Μετά την παραίτηση του Ιεροδιακόνου Νεόφυτου Καυσοκαλυβίτη, το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1752, είχε διορίσει σχολάρχη τον Αρχιμανδρίτη του Πανάγιου Τάφου Αγάπιο. Πριν προλάβει όμως να αναλάβει τα καθήκοντα του φονεύθηκε στις 18 Αυγούστου του ίδιου έτους στη Θέρμη. Έτσι, μετά το μαρτυρικό θάνατο του Αγάπιου, διορίσθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο διδάσκαλος της Αθωνιάδας το 1753 ο πιο σοφός Ιεροδιάκονος Ευγένιος Βούλγαρις.[4]

Αναλυτικότερα όσον αφορά στον Σχολάρχη Βούλγαρη, το 1738 χειροτονείται Ιεροδιάκονος, σε ηλικία 22 ετών. Τα εγκύκλια μαθήματα τα έλαβε στη γενέτειρά του Κέρκυρα. Σχολάρχης διετέλεσε στις σχολές των Ιωαννίνων και της Κοζάνης. Σταθμός για την Εκκλησία, το Έθνος και τα Γράμματα ήταν το 1753, όταν και ο Πατριάρχης Κύριλλος Ε΄ του ανέθεσε, τη διεύθυνση της Σχολής στο Άγιον Όρος, που επί των ημερών του ονομάσθηκε Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία.

Ενώ η Σχολή ήταν θεωρητικής κατεύθυνσης, ο Ευγένιος δίδασκε στους μέλλοντας ιερείς και ιεραποστόλους θετικές επιστήμες. Ειδικότερα, στην είσοδο της Ακαδημίας ανήρτησε επιγραφή, ανάλογη της Ακαδημίας του Πλάτωνα: «Γεωμετρήσεων εισίτω, ου κωλύω. Τω μη θέλοντι συζυγήσω τας θύρας» (Όποιον ασχολείται με την Γεωμετρία δεν τον εμποδίζω να εισέλθει. Σε εκείνον που δεν θέλει να ασχοληθεί του κλείνω τις πόρτες).[5] Μαθητές του στην Αθωνιάδα ήσαν οι ιερομάρτυρας Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος, ιερομάρτυρας Αθανάσιος. Μαθητές του επίσης ήσαν οι Σέργιος Μακραίος, Ιώσηπος Μοισιόδακας, Διονύσιος ο Πλαταμώνος και Αθανάσιος Ψαλίδας. Αυτοί ίδρυσαν σχολές ανά την Ελλάδα και «συνέβαλαν εις την πνευματικήν αναγέννησιν και την εθνικήν ενατένισιν του εν τω σκότει δουλείας ευρισκομένου Γένους ημών».[6]

Πηγές

[1] Κιβωτός της Ορθοδοξίας, ανακτήθηκε από https://ikivotos.gr

[2] Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας, «Η Εκκλησία στους Αγώνες του Έθνους: Από την Άλωση ως τις ημέρες μας, Άγιοι, Εθνομάρτυρες, Ήρωες», (2020), Εκδόσεις ΝΑΜΑ, Αθήνα, σ.15

[3] Κιβωτός, ό.π.

[4] Κιβωτός, ό.π.

[5] Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, ανακτήθηκε από https://www.istorikathemata.com

[6] Αρχιμ. Νικηφόρος Μικραγιαννανίτης Σχολάρχης Αθωνιάδος, «Τόμος για τα 240 χρόνια από τον διορισμό του Ευγενίου Βουλγάρεως σχολάρχου της Αθωνιάδος, 1753-1993», Προσφώνηση προς τον Οικ. Πατρ. κ. Βαρθολομαίο, Αθωνιάς, 1997, σ. 36.

Πηγή εικόνας

https://ikivotos.gr

*Βιογραφικό συντάκτη

https://greekhumans.com/general/

Πριν Φύγετε