Μετά την υποχώρηση των παγετώνων, το λετονικό έδαφος άρχισε να κατοικείται. Γύρω στο 2000 π.Χ. οι Βάλτες (πρόγονοι των σύγχρονων Λετονών) εγκαθίστανται στην επικράτεια της σημερινής Λετονίας. Την εποχή του σιδήρου (900 μ.Χ. – 1200 μ.Χ.) διάφορες φυλές (Κουρώνιοι, Λατγαλιανοί, Σελωναίοι, Σεμγαλιάνοι) άρχισαν να σχηματίζουν φυλετικά βασίλεια και οι κάτοικοι εμπορεύονταν το κεχριμπάρι. Γίνονταν ωστόσο και στόχος επιδρομών των Βίκινγκς.
Μεταξύ των ετών 1150-1200 μ.Χ., Γερμανοί έμποροι, ιεραπόστολοι και σταυροφόροι έφτασαν στη Λετονία κινούμενοι κυρίως μέσω των ποταμών καθώς δεν υπήρχε οδικό δίκτυο. Η πόλη της Ρίγας ιδρύθηκε από τους Γερμανούς το 1201. Οι πρώτοι ντόπιοι που ήρθαν σε επαφή μαζί τους, ήταν οι φιννικής καταγωγής Λιβονοί, γι’ αυτό και οι Γερμανοί ονόμασαν την περιοχή Λιβονία. Η περιοχή υπέστη βίαιο εκχριστιανισμό αλλά οι Γερμανοί σταυροφόροι ήταν σε ανταγωνισμό με τα επισκοπικά φέουδα και μετά την ήττα τους από τους γειτονικούς Λιθουανούς κατέληξαν υποτελείς τον Τευτόνων Ιπποτών. Οι Γερμανοί αποτέλεσαν την τοπική αριστοκρατία και οι γηγενείς κάτοικοι υποβιβάστηκαν σε δουλοπάροικους. Οι έμποροι της Ρίγας έβαλαν την πόλη στην Χανσεατική Ένωση και η οικονομία αναπτύχθηκε. Οι ευγενείς σχημάτισαν την Λιβονική Ένωση το 1435 για να αντιταχθούν στην αυξανόμενη δύναμη της Πολωνο-Λιθουανικής Ομοσπονδίας.
Το 1521, ο Λουθηρανικός Προτεσταντισμός ήρθε την Λετονία και από το 1524 η λειτουργία άρχισε να γίνεται και στα Λετονικά. Το 1558 η απόπειρα επέκτασης των Ρώσσων προκάλεσε τους Λιβονικούς Πολέμους. Μετά από μια συντριπτική ήττα το 1560, οι ευγενείς ζήτησαν την προστασία της Σουηδίας. Μια δεύτερη ρωσική προσπάθεια επέκτασης (1653-67) απέτυχε να καταβάλει τους Πολωνούς επικυρίαρχους της περιοχής. Οι Σουηδοί ανακατέλαβαν την περιοχή το 1629 και ίδρυσαν το Πανεπιστήμιο του Ντοπράτ το 1632 και ο βασιλιάς Κάρολος ΙΑ’ κατήργησε την δουλοπαροικία. Η σουηδική ήττα στο Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο επέφερε την προσάρτηση της περιοχής στην Ρωσία το 1721 και ο Μεγάλος Πέτρος κατήργησε τα σουηδικά διατάγματα. Ο Διαφωτισμός ήρθε στην Λετονία μέσω των Γερμανών της Βαλτικής. Ο G. F. Stender έγραψε τα πρώτα λετονο-γερμανικά και γερμανο-λετονικά λεξικά, την πρώτη λετονική εγκυκλοπαίδεια (1774) και το πρώτο εικονογραφημένο λετονικό αλφαβητάριο το 1787.
Μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους, η Λετονία έγινε το πρώτο μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας που καταργήθηκε η δουλοπαροικία. Η χειραφέτηση των αγροτών έγινε πλήρης μόνο το 1861 από τον Τσάρο Αλέξανδρο Β’. Από τα 1850 έως το 1880, το κίνημα των «Νεών Λετονών» συνετέλεσε στην εθνική αφύπνιση του πληθυσμού. Η ρωσική επανάσταση του 1905 προκάλεσε αναταραχή και στην Λετονία αλλά κατεστάλη άγρια από τους Κοζάκους και περισσότεροι από 2.000 Λετονοί στάλθηκαν στην Σιβηρία.
Κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι λετονικές ακτές έγιναν στόχος του γερμανικού Ναυτικού και αρκετοί Λετονοί επίστρατοι σκοτώθηκαν στις μάχες με τους Γερμανούς. Οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ρίγα τον Σεπτέμβριο του 1917. Οι Σοβιετικοί εκχώρησαν την Λετονία στους Γερμανούς με την ανακωχή του Μπρεστ-Λιτόφσκ. Η προσπάθεια του Καϊζερ να δημιουργήσει ένα υποτελές Βαλτικό Δουκάτο κατέρρευσε με την γερμανική ήττα τον Νοέμβριο του 1918. Αρχικά οι Λετονοί περίμεναν οτι η Ρωσοι επαναστάτες θα είχαν ένα είδος συνομοσπονδίας με αυτούς αλλά οι ακραίοι σοσιαλιστές προσπάθησαν δημιουργήσουν επιτροπή αγροτών κι εργατών. Το 1917 όμως, οι εθνικιστές είχαν δημιουργήσει το Λετονικό Εθνικό Συμβούλιο και με τη ανακωχή του Α Παγκοσμίου Πολέμου κήρυξαν την ανεξαρτησία της χώρας. Οι Σοβιετικοί εισέβαλαν και κατέλαβαν πολλές περιοχές και έκαναν αιματηρές προγραφές των «εχθρών του Λαού». Οι εθνικιστές όμως με την βοήθεια γερμανικών εθελοντικών σωμάτων (Freikorps) ανέτρεψαν την κατάσταση και οι Σοβιετικοί αναγνώρισαν την ανεξάρτητη Λετονία.
Ο Μεσοπόλεμος ήταν για την περιοχή περίοδος πολιτικής αστάθειας και το 1934 επεβλήθη αυταρχικό καθεστώς, ενώ υπήρχαν και συνοριακές διαφορές με την ΕΣΣΔ, την Λιθουανία και την Πολωνία. Εκμεταλλευόμενοι το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ οι Σοβιετικοί κατάφεραν να καταλάβουν την χώρα και τον Ιούνιο του 1940 την προσήρτησαν ως Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λετονίας. Ο πληθυσμός υπέφερε από την σταλινική καταπίεση υφιστάμενος εξορίες και εκτελέσεις. Η γερμανική επίθεση του 1941 εμπόδισε τους Σοβιετικούς από το να συνεχίσουν τις προγραφές. Με την βοήθεια Λετονών πολιτοφυλάκων, που θεωρούσαν ότι οι Εβραίοι υποστήριζαν την ΕΣΣΔ, οι Γερμανοί εξόντωσαν το σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού. Το μίσος για τους Σοβιετικούς ήταν τέτοιο που οι Γερμανοί κατάφεραν να σχηματίσουν δύο μεραρχίες εθελοντών για τα Waffen SS. Η γερμανική ήττα όμως δημιούργησε ένα κύμα 160.000 προσφύγων. Οι Σοβιετικοί επανήλθαν κι άρχισαν τις εκκαθαρίσεις ακόμα και των εντοπίων κομμουνιστών. Πολλοί Λετονοί διεξήγαγαν ανταρτοπόλεμο κατά των Σοβιετικών μέχρι το 1956. Εκμεταλλευόμενοι την λετονική βιομηχανική υποδομή, οι Σοβιετικοί μετέφεραν εργάτες από άλλα μέρη της ΕΣΣΔ και προκάλεσαν σημαντική αλλοίωση του πληθυσμού. Το 1989 οι Λετονοί αποτελούσαν μόνο το 52% του πληθυσμού. Το ζήτημα των ρωσόφωνων αποτελεί πρόβλημα έως σήμερα.
Το 1991, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η Λετονία ανακήρυξε ανεξαρτησία της. Από τον Μάιο του 2004 η Λετονία είναι και επίσημα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Οι Λετονοί θεωρούν την Ρωσία απειλή για την ύπαρξή τους και το 2004 έγιναν μέλος του ΝΑΤΟ και το 2014 μπήκαν στην Ευρωζώνη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εντείνει την ανησυχία τους για το μέλλον.
Πηγές
Alfrēds Bīlmanis «A History of Latvia» Greenwood Press 1970.
Mara Kalnins “Latvia: A Short History” Hurst 2015.
Arnolds Spekke «History of LatviaAn Outline» Jumava 2006.
Nigel Thomas, Toomas Boltowsky “Armies of the Baltic Independence Wars” Bloomsbury Publishing 2019.
1η δημοσίευση άρθρου εδώ
https://methormisakathektou.blog/
Πηγή εικόνας
Στέφανος Σκαρμίντζος, M.A. Military History