Της Καλλιόπης Τσίνα*
Μήπως βρισκόμαστε στο επίπεδο εκείνο της εξέλιξης της ανθρώπινης συνύπαρξης όπου θριαμβεύει η ελευθερία του ατόμου ή τελικά έχουμε γίνει όλοι τοξικοί άνθρωποι; Διευρύναμε τα όριά μας για να κερδίσουμε την ελευθερία για την οποία μας μίλησε το κοινωνικό συμβόλαιο του John Locke «Η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου». Οι διευρυμένες οικογένειες έγιναν μονογονεικές και καλούνται «οικογένειες».
«Οικογένεια» αυτοαποκαλούμαι και εγώ η ίδια καθώς είμαι μόνη μου. «Είμαι η οικογένειά μου» λέω, «διότι είμαι ο μόνος άνθρωπος που δεν είμαι τοξική για τον εαυτό μου» σκέφτομαι και νιώθω ασφαλής, νομίζω. Θαρρώ όμως πως στην πραγματικότητα έχω χάσει την τέχνη της κοινωνικότητας, δε μεταμορφώνομαι σε κάτι άλλο παρά σε έναν «άπολιν» άνθρωπο. Δηλαδή, έναν άνθρωπο χωρίς την τέχνη του πολιτισμού, την τέχνη της αλληλεπίδρασης. Σκέφτομαι ότι, «διαβάζω αρκετά βιβλία, άρα είμαι πολιτισμένος άνθρωπος» και τούτο ακούγεται τόσο αστείο όσο το να ξέρεις να οδηγείς ελικόπτερο αλλά να μην έχεις οδηγήσει ποτέ ένα.
Φοβάμαι ότι αυτοεξοριστήκαμε από τον παράδεισο της ζωής μας, ότι ονομάσαμε την απομάκρυνσή μας από την αλληλεπίδραση «δικαίωμα», «ελευθερία» αλλά στην ουσία μοιάζουμε με ένα παιδί που παραιτήθηκε από την προσπάθειά του να μάθει ποδήλατο διότι έχει χτυπήσει και ματώσει ίσαμε δέκα φορές. Παραιτηθήκαμε από την τέχνη του «συνυπάρχειν» και όπως είπε και ο φίλος μας ο Πρωταγόρας «ώστε πάλιν σκεδαννύμενοι διεφθείροντο». Ναι, διαφθειρόμαστε όταν ζούμε μόνοι μας. Διαφθειρόμαστε από τις ίδιες τις επιθυμίες μας, από τις οποίες έως πρότινος μας διαφύλαττε η εγκράτεια, αλλά εμείς ακούσαμε τυφλά το Freud και σπεύσαμε να εξωτερικεύσουμε όλα μας τα συναισθήματα πληγώνοντας και απομακρύνοντας τον εαυτό μας από τους οικείους.
«Ισχύει, ότι αυτές οι ανθρωπιστικές επιστήμες είναι πολυτέλεια!» Η οικονομική κρίση, ο πόλεμος, η πανδημία όμως έφεραν στο προσκήνιο την έλλειψη της τέχνης του ανθρώπου, ενώ εμείς νομίζαμε ότι έπρεπε να μάθουμε οικονομία, ιατρική και πολεμικό δίκαιο. Προστατεύσαμε τα όριά μας με τη βία και το θάνατο, όχι… όχι εμείς, οι άλλοι! «Μειωθήκαμε και τώρα η γη έχει περισσότερο χώρο για τα διευρυνόμενα όρια των υπολοίπων». Φυσικά και γίνομαι σαρκαστική, διότι δε βρίσκω άλλο τρόπο αφύπνισης του εαυτού μου από το ίδιο λάθος που κάνουμε όλοι.
Η τέχνη του ανθρώπου μοιάζει με ένα παλιό σκονισμένο μυθικό βιβλίο που κάποιος κάποτε είχε γράψει, αλλά δεν ήταν άνθρωπος. Διότι αν ήταν θα αναγνώριζε την ανάγκη μου να ζήσω όπως θέλω εγώ. Ζω όμως, όντως, όπως πραγματικά επιθυμώ; Τούτη η τέχνη όπως και κάθε άλλη χρειάζεται πειθαρχία και παρατήρηση, υπακοή και ενεργό συμμετοχή. Για να μας τή διδάξουν όμως μάς ζητείται μόνο η πειθαρχία και η υπακοή. Κουβέντα για την παρατήρηση, απαγορεύεται η ενεργός συμμετοχή. Μεγαλώνεις αποφασίζοντας να αποστραφείς την πειθαρχία και την εγκράτεια και όλα όσα σχετίζονται με αυτές τις αρετές και μοιάζεις τελικά περισσότερο με πιθηκάκι παρά με άνθρωπο. Μεγαλώνεις και έχεις μπουχτίσει να υπακούς ώστε τελικά έχεις αποστραφεί και την ακοή σου την ίδια. Μόνη φωνή που ακούς, αυτή που σού κατέπνιξαν σε προηγούμενα χρόνια, η δική σου!
Βαφτίζεις λοιπόν την «προσωπική σου δικτατορία» ως ενεργό συμμετοχή, ώστε όταν πάλι επιχειρείς να συνυπάρξεις, να συζητήσεις, μοιάζεις περισσότερο με βόμβα μολότοφ, δίπλα σε αυτή του συνομιλητή σου. Γίνε άνθρωπος!
Πηγή εικόνας