Του Αριστείδη Ρούνη*
Μια μαύρη σελίδα στην ελληνική ιστορία
Ελληνική Ιστορία! 20ος αιώνας! Τα περισσότερα από τα γεγονότα είναι τραυματικά!
Αυτά τα γεγονότα ανήκουν στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας.
Μνημεία
Όπως επισημάνθηκε σε σχετικό μας άρθρο, τα οποίο μπορείτε να δείτε εδώ
τα μνημεία είναι οικοδομήματα που μας θυμίζουν κάτι. Μνημονεύουν κάποιο ιστορικό γεγονός. Η λέξη “μνημεία” προέρχεται από τη μνήμη. Μπορεί να είναι κάποιο άγαλμα, ένας αδριάντας, ένας οικίσκος, κάποιο γλυπτό.
Το Μνημείο που επιλέξαμε να αναφερθούμε
Το Μνημείο Προσφυγικού Ελληνισμού έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Αποτελείται από φυσιογνωμίες προσφύγων που εκτοπίζονται από τις πατρογονικές τους εστίες. Απεικονίζονται μικρά παιδιά, άντρας, γυναίκα και ένας ιερέας που κρατά μια ιερή εικόνα. Είναι ένα ακόμα μνημείο που τοποθετήθηκε πλησίον και μάλιστα δίπλα από Ιερό Ναό. Συνηθίζεται αυτό στην Ελλάδα. Ο λόγος; Προφανής. Ο κλήρος ήταν «μπροστάρης» και έδωσε δύναμη στους εκδιωγμένους από την Μικρά Ασία Έλληνες πρόσφυγες. Το μνημείο μιλάει από μόνο του. Θυμίζει όλες εκείνες τις μαύρες σελίδες του Ελληνισμού.
Η τοποθεσία του
Όπως επισημάνθηκε σε σχετική μας είδηση, την οποία μπορείτε να δείτε εδώ
το υπόψη μνημείο έχει ανεγερθεί στο Δήμο Αμπελοκήπων – Μενεμένης και ειδικότερα στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης. Έχει ανεγερθεί στο πάρκο Μητροπολίτου Διονυσίου Α΄, πλησίον του Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμωνος Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης.
Συνολικά στο δήμο υφίστανται μνημεία της Μικρασιατικής Καταστροφής και της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο πολιτισμού και εθελοντισμού του δήμου.[1]
Δείτε την ακριβή θέση του εδώ
Τελετές ή εκδηλώσεις που διοργανώνονται και σχετίζονται με το μνημείο
Οι τελετές ή εκδηλώσεις που διοργανώνονται και σχετίζονται με αυτό το μνημείο είναι επιμνημόσυνη δέηση – κατάθεση στεφάνων στον χώρο του μνημείου.
Τιμώντας τη μνήμη των χιλιάδων θυμάτων της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, ο Δήμος Αμπελοκήπων–Μενεμένης πραγματοποίησε το Σάββατο 15 Μαΐου 2021 στον Ιερό Ναό του Αγίου Παντελεήμονα Αμπελοκήπων, με περιορισμένο αριθμό παρευρισκόμενων λόγω των μέτρων για την αποφυγή του κορονοϊού, την Δοξολογία Επιμνημόσυνης Δέησης και κατάθεσης στεφάνων στο Μνημείο Προσφυγικού Ελληνισμού το οποίο βρίσκεται στο παρακείμενο πάρκο παρουσία της Δημοτικής Αρχής, εκπροσώπων των Συλλόγων Ποντίων του Δήμου[2].
Με πάσα τιμή και σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα τιμήθηκε την Κυριακή 15 Μαΐου 2022 η ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού[3].
Με πάσα τιμή και σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα τιμήθηκε την Κυριακή 14 Μαΐου 2023 η ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, παρουσία της Δημοτικής Αρχής, εκπροσώπων πολιτιστικών Συλλόγων Ποντίων του δήμου. Για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού μίλησε από το σολέα του ναού ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Α’ αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Λάζαρος Κυρίζογλου[4].
Αξίζει να παρατεθεί αυτούσια η ομιλία του κ. Κυρίζογλου:
«Αγαπητοί Πατριώτες, σήμερα θυμόμαστε, τιμάμε και πενθούμε τους 353.238 νεκρούς προγόνους μας δηλ. το 50% του πληθυσμού, αθώα θύματα της τουρκικής θηριωδίας, της μελετημένης και συστηματικής γενοκτονίας σε βάρος του Ποντιακού Ελληνισμού από το 1914 μέχρι το 1923. Θυμόμαστε, σαν Έλληνες, Πόντιοι πρόσφυγες ή προσφυγικής καταγωγής, τις αλησμόνητες και ποτέ χαμένες πατρίδες. Τι συνέβη και Γιατί συνέβη; Συνέβη, έγινε γενοκτονία, γενοκτονία συγκλονιστική. Το μαρτυρούν χιλιάδες έγγραφα των πρεσβειών και των προξενείων ξένων χωρών στην Τουρκία, προκύπτει από τις καταθέσεις των διασωθέντων αλλά και από ομολογίες Τούρκων αξιωματούχων.
Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ήταν ένα καλά μελετημένο σχέδιο, στα πλαίσια της τακτικής της εξόντωσης, όλων των μειονοτήτων της άλλοτε κραταιάς Αυτοκρατορίας. Ένα σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται από το 1914 και ολοκληρώθηκε με την καταστροφή του 1922.
Το εξετέλεσαν οι τουρκικές αρχές με πρωτεργάτες τους αιμοσταγείς μακελάρηδες του Ελληνισμού Τοπάλ Οσμάν, Ταλαάτ και Νουρεντίν Πασά, τον μετέπειτα μακελάρη της Σμύρνης.
Γιατί όμως είναι γενοκτονία; Γιατί έγινε με την κατάργηση του προνομιακού καθεστώτος, την στρατολογία χριστιανών και την εξόντωση οικογενειών, τις επιτάξεις και φορολογίες, τους εξισλαμισμούς, τα κακουργήματα, τις απελάσεις.
Είναι γενοκτονία γιατί υπέστησαν τα πάνδεινα κι έχασαν τη ζωή τους όχι για κάτι που έκαναν αλλά γι’ αυτό που ήταν.
Γιατί ήταν Χριστιανοί κι Έλληνες. Η Τουρκία σήμερα, αντί να αναγνωρίσει τη γενοκτονία, εκτοξεύει διαρκώς απειλές και προκαλεί εντάσεις. Το σχέδιο της «Γαλάζια Πατρίδα», η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης, η ρητορική για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, η προσπάθεια δημιουργίας γκρίζων ζωνών, το τουρκολιβυκό μνημόνιο, οι έρευνες σε περιοχές ελληνικής ΑΟΖ, η εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών. Οι ανυπόστατοι ισχυρισμοί και οι παραληρηματικές προκλήσεις έχουν πυροδοτήσει ένα θερμό σκηνικό την τελευταία τετραετία.
Ολόκληρη η ανθρωπότητα αλλά κι εμείς οι Χριστιανοί και ιδιαίτερα οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, είδαμε τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν, ως νέο σουλτάνο, να μετατρέπει αδίστακτα σε τζαμί την Αγία Σοφία, ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και της Χριστιανικής κληρονομιάς, ένα αριστούργημα μοναδικό, αρχιτεκτονικής που επί χίλια χρόνια λειτουργούσε ως Ορθόδοξος Χριστιανικός Ναός, αγνοώντας τις εκκλήσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη, των ΗΠΑ, της Ε.Ε., της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Πρόκειται για μία πράξη ιεροσυλίας. Τέτοια πράξη ιεροσυλίας είναι και η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί στην Κωνσταντινούπολη και η διοργάνωση μουσικής εκδήλωσης (πάρτυ) στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα.
Ποτέ άλλοτε στην ιστορία δεν έγινε τέτοιο και τόσο βίαιο και μεγάλο κακό σε τόσο σύντομο και συμπυκνωμένο χρόνο. Η μεγαλύτερη βίαιη ακούσια μετακίνηση πληθυσμού στην ιστορία μέχρι τότε.
Αγαπητοί πατριώτες, οφείλουμε σεβασμό στους ζωντανούς, στους νεκρούς οφείλουμε μόνο την αλήθεια, κατά τον Βολταίρο.
Ας ανανεώσουμε κι εφέτος για μια ακόμη φορά την αμοιβαία, μεταξύ μας υπόσχεση για αγώνα. Αγωνιζόμαστε και απαιτούμε:
⦁ την παγκόσμια καταδίκη της Τουρκίας για την σε βάρος μας γενοκτονία.
⦁ την αναγνώριση της γενοκτονίας από την Τουρκία και τους διεθνείς οργανισμούς.
Η πρώτη Γενοκτονία του 20ου αιώνα, δηλαδή αυτή των Αρμενίων, συνιστά τη βάση, το πρότυπο, το παράδειγμα και για άλλες Γενοκτονίες που ακολούθησαν (εναντίον των Ελλήνων, των Ασσυρίων, το Ολοκαύτωμα). Είναι η πρώτη απόπειρα ολοκληρωτικής εξαφάνισης ενός λαού, είναι μία ακόμη απόδειξη ότι το έγκλημα το οποίο δεν τιμωρείται, επαναλαμβάνεται.
Η αναγνώριση αφορά το μαζικό έγκλημα το οποίο επειδή δεν τιμωρήθηκε αποτέλεσε το παράδειγμα για το Ολοκαύτωμα («ποιος θυμάται τους Αρμένιους» έλεγε ο Χίτλερ), ένα έγκλημα το οποίο επειδή δεν τιμωρήθηκε, επαναλήφθηκε. Αιωνία η μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας, που τόσο άδικα χάθηκαν».
Επίλογος
Καταλήγοντας, αξίζει να τονιστεί πως ο Ελληνισμός στα παράλια της Μικράς Ασίας υπέφερε αρκετά. Αντιμετώπισε πληθώρα κακουχιών. Όποιος έφτασε στην μητροπολιτική Ελλάδα, συνεχίζει να έχει δυσκολίες πολλές. Ωστόσο, αυτοί που δολοφονούνται στα παράλια της Μικράς Ασίας είναι πολλοί. Και συνήθως μπροστά μπαίνει ο Κλήρος! Η εκκλησία στηρίζει το κατατρεγμένο έθνος. Συνολικά η γενοκτονία των Ελλήνων της Θράκης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου έχει χιλιάδες νεκρούς δολοφονημένους. Αιωνία η μνήμη τους.
Πηγές
[1], Παύλος Κεσόγλου, συνέντευξη, 22.12.2023
[2] Δήμος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Δελτίο τύπου Μάιος 2021, https://www.ampelokipi-menemeni.gr/imera-mnimis-genoktonias-tou-pontiakou-ellinismou/
[3] Δήμος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Δελτίο τύπου Μάιος 2022, https://www.ampelokipi-menemeni.gr/timithike-i-imera-mnimis-genoktonias-ton-ellinon-tou-pontou/
[4] https://www.voria.gr/article/timithike-ston-dimo-ampelokipon-menemenis-i-genoktonia-toy-pontiakoy-ellinismoy
Φωτογραφία: Αριστείδης Ρούνης
*Βιογραφικό συντάκτη
https://greekhumans.com/general/