Σε νέα του συνέντευξη για το https://greekhumans.com/, ο κ. Γιώργος Λυκοκάπης, πολιτικός επιστήμων – δημοσιογράφος και αρθρογράφος του SLpress, κλήθηκε να σχολιάσει ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις ΗΠΑ – ΕΕ.
Πρόλογος
Για να γνωρίσετε καλύτερα τον κ. Λυκοκάπη, μπορείτε να δείτε εδώ
https://greekhumans.com/synenteuxi-me-ton-k-giwrgo-lykokaph/
Επικαιρότητα
Αγαπητέ Γιώργο, είναι φανερό πως υφίσταται ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την πλευρά σου για την επικαιρότητα. Ταυτόχρονα, η ιστοσελίδα μας εστιάζει στις διμερείς ή διεθνείς σχέσεις των κρατών και οργανισμών. Έτσι, επίτρεψε μου να στρέψουμε τα φώτα προς την επικαιρότητα των διεθνών εξελίξεων.
Το Ουκρανικό Ζήτημα
Θα γίνουν διαπραγματεύσεις για αυτό το τόσο σημαντικό ζήτημα, το Ουκρανικό; Τι προκύπτει από την επικοινωνία ΗΠΑ-Ρωσίας σε ανώτατο επίπεδο; Τι επιδιώκει ο Τραμπ, τι ο Πούτιν; Μάλλον από όλους αυτούς τους μήνες στρατιωτικών επιχειρήσεων βγαίνει κερδισμένος ο Ρώσος πρόεδρος, έναντι του Ζελένσκι.
Η διπλωματική κινητικότητα στο Ουκρανικό είναι πραγματικά καταιγιστική. Την Δευτέρα στην Σαουδική Αραβία θα έχουμε τον νέο γύρο συνομιλιών μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών. Από την απ’ ευθείας επικοινωνία ΗΠΑ-Ρωσίας προκύπτει ότι ο πρόεδρος Τραμπ θέλει να απεμπλακεί από το Ουκρανικό, αναγνωρίζοντας καίριες παραχωρήσεις προς την Ρωσία (εδαφικές, ασφαλείας κτλ).
Είναι χαρακτηριστικό ότι υποβάθμισε τον μέχρι πρότινος απεσταλμένο του για την σύγκρουση, τον απόστρατο Κιθ Κέλογκ (ο οποίος υποστήριζε την συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία).
Μάλιστα, τα ανακοινωθέντα για επικείμενες αμερικανορωσικές διαπραγματεύσεις για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην Μαύρη Θάλασσα, για «τεράστια οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη» από την βελτίωση στις σχέσεις των δύο χωρών και ο χαρακτηρισμός της Μέσης Ανατολής ως μία «περιοχή δυνητικής συνεργασίας για την πρόληψη μελλοντικών συγκρούσεων» (με ειδική αναφορά ότι Πούτιν και Τραμπ συμφώνησαν στην μη απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν) δείχνουν ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει στο νου του την διαμόρφωση “μίας νέας Γιάλτας”, κάτι που θα ανατρέψει γεωπολιτικά δεδομένα και σταθερές δεκαετιών.
Φυσικά δεν λείπουν τα “γκρίζα σημεία” στο Ουκρανικό: Οι ΗΠΑ επιθυμούν την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων, βεβαίως ως ειρηνευτικών και στα πλαίσια των εγγυήσεων ασφαλείας προς το Κίεβο για την επόμενη μέρα, κάτι που η Ρωσία απορρίπτει.
Επίσης η Μόσχα ανακοίνωσε μετά την συνομιλία Πούτιν-Τραμπ, ότι η Ουκρανία πρέπει να σταματήσει την επιστράτευση, την προμήθεια όπλων και την εκπαίδευση στρατιωτών κατά την διάρκεια της εκεχειρίας (30 ημερών που αφορά αποκλειστικά πλήγματα σε ενεργειακές υποδομές) την στιγμή που οι συγκρούσεις και τα πλήγματα συνεχίζονται, ακόμα σε σταθμούς φυσικού αερίου, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται.
Πάντως, σίγουρα ο χρόνος είναι υπέρ του Πούτιν και σε βάρος του Ζελένσκι, καθώς εκτός από τους Ρώσους εισβολείς, έχει και τις ιδιότυπες διαπραγματευτικές ιδέες του Τραμπ, όπως να αναλαβάνουν οι Αμερικανοί τον έλεγχο των ουκρανικών πυρηνικών σταθμών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ)
Όταν ξεκινούσε ο υπερεθνικός αυτός οργανισμός, με άλλη ονομασία φυσικά, υπήρχαν πολλές φιλοδοξίες για αυτόν και τα κράτη-μέλη του. Λειτούργησε και ως ΕΟΚ. Ας μείνουμε όμως στο παρόν και το μέλλον και όχι στα ιστορικά γεγονότα. Είναι η ΕΕ ο σημερινός «μεγάλος ασθενή»ς; Μπορεί να στοιχειοθετήσει μια κραταιά ΚΕΠΠΑ; Θα γίνει ο Ευρωστρατός; Θα δοθεί έτσι περισσότερη βαρύτητα σε αυτόν, παρά στο ΝΑΤΟ;
Σίγουρα η ΕΕ βλέπει βεβαιότητες δεκαετιών να καταρρέουν ως χάρτινος πύργος. Αφού απώλεσε την φτηνή ενέργεια από την Ρωσία, καίρια για το “οικονομικό θαύμα” αρκετών μελών της Ένωσης, τώρα βλέπει πως η αμερικανική προστασία, στην οποία η Ένωση σχεδόν είχε επαναπαυτεί για την ασφάλεια της, είναι “στον αέρα”.
Πλέον, με βάση και την Λευκή Βίβλο για την Άμυνα που δόθηκε στην δημοσιότητα, η Ευρώπη «αν θέλει ειρήνη πρέπει να προετοιμάζεται για πόλεμο, με την Ένωση να φιλοδοξεί μέχρι το 2030 να αναπτύξει ευρωπαϊκή Αεράμυνα, Αντιπυραυλική, τεχνολογία ΑΙ κτλ, δηλαδή επί της ουσίας ένα “ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ, μέσα στο ΝΑΤΟ”, θα μπορούσαμε να πούμε.
Βεβαίως, για όλα αυτά, η Ένωση πρέπει να υπερβεί την παραδοσιακή γραφειοκρατική της αβελτηρία, ενστάσεις μεμονωμένων κρατών μελών κτλ. Σε αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί πάντως η ιστορική-άρση του “φρένου χρέους” στην Γερμανία.
Σε αυτό το πλαίσιο, ανακοινώθηκε το Ταμείο για την Άμυνα, ύψους 150 δισ. με χρηματοδοτικά εργαλεία για την αγορά εξοπλισμών, από το οποίο εξαιρούνται τρίτες χώρες που είχαν δείξει ενδιαφέρον, όπως η Τουρκία, αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ. Οι τρίτες χώρες που περιλαμβάνει το Ταμείο αυτό είναι η Νορβηγία (που έχει υπογράψει ειδικές συμφωνίες με την Ένωση) και η Ουκρανία λόγω του πολέμου.
Χαρακτηριστικό για το “ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ μέσα στο ΝΑΤΟ” είναι ότι Ένωση έχει στόχο να αποκτήσει την δυνατότητα να αναπτύσσει γρήγορα χιλιάδες στρατεύματα σε όλη την Ευρώπη, προσδοκώντας την μελλοντική αποχώρηση των ΗΠΑ από την Γηραιά Ήπειρο.
Νοτιοανατολική Μεσόγειος
Η περιφερειακή γειτονιά της Ελλάδας. Εδώ έχουμε τους ισχυρούς «παίχτες» της περιοχής, το Ισραήλ και την Τουρκία. Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, περνάνε μέσα από τις σχέσεις της με το Ισραήλ. Συμφωνείς με αυτή την άποψη; Οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας δεν φαίνεται να είναι και στα καλύτερα τους. Σε σχέση με αυτά, ποιες πρέπει να είναι, κατά την άποψη σου, οι κινήσεις της Ελλάδας; Ειδικά όταν η Ελλάδα δεν έχει δίαυλο επικοινωνίας με την Ρωσία.
Σίγουρα το “δυνατό” μας χαρτί στην εποχή Τραμπ είναι οι σχέσεις μας με το Ισραήλ, αλλά και σημαντικά κράτη του αραβικού κόσμου (Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ κτλ) την στιγμή που η Τουρκία είναι σε σύγκρουση μαζί του. Από την άλλη, οι σχέσεις Τραμπ-Ισραήλ φτάνουν στο σημείο της απόλυτης περιφρόνησης του διεθνούς δικαίου, που είναι το κύριο σημείο αναφοράς μας στα ελληνοτουρκικά.
Να θυμίσουμε ότι πέραν της πρότασης Τραμπ για εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων στην Γάζα, την οποία χαιρέτισε το Ισραήλ, το Τελ Αβίβ καταψήφισε στον ΟΗΕ την κοινή πρόταση Ευρωπαίων και Κιέβου για το Ουκρανικό, από κοινού με την Μόσχα και την Ουάσιγκτον, μία ψηφοφορία-εικόνα του νέου κόσμου που διαμορφώνεται.
Δυστυχώς, η ελληνική ηγεσία παγιδεύτηκε στις βεβαιότητες προηγούμενων δεκαετιών που ουσιαστικά ανατρέπονται και το χειρότερο είναι ότι έχει κόψει κάθε δίαυλο με την Ρωσία. Έχασε την ευκαιρία να παίξει έναν καίριο ρόλο στο Συριακό, χαρακτηριστικό παράδειγμα το αλαλούμ ανακοινώσεων και αναρτήσεων του ελληνικού ΥΠΕΞ και του υπουργείου Άμυνας, μετά τις πρόσφατες σφαγές των ισλαμιστών. Μάλιστα ουσιαστικά συντάχθηκε με την θέση της ΕΕ να χρηματοδοτηθεί το καθεστώς τους και όχι με αυτή των ΗΠΑ και του Ισραήλ που είναι πολύ πιο σκληρή έναντι των ισλαμιστών.
Η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει απ’ ευθείας συνομιλητές με την νέα αμερικανική ηγεσία, την στιγμή που αυτή λειτουργεί με αμιγώς προσωποκεντρικά κριτήρια και να επιδιώξει να “πουλήσει” στον Λευκό Οίκο τα πλεονεκτήματα της, όπως τις σχέσεις της με το Ισραήλ, τις αμυντικές της δαπάνες, τον ρόλο Ελλάδας-Κύπρου στον διάδρομο IMEC (για τον οποίο άρθρο ανήρτησε πρόσφατα ο Τραμπ).
Βεβαίως, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί και η στάση των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας που είναι και αυτή αντιφατική, χαρακτηριστικό παράδειγμα μη καταδίκη της σύλληψης Ιμάμογλου από τις ΗΠΑ.
Επίλογος με την Κίνα
Κλείνοντας αυτή τη συνομιλία μας, επίτρεψε μου να πούμε μια λέξη για την Κίνα. Αυτό το διεθνές «μεγαθήριο» έχει εισβάλλει οικονομικά στην ΕΕ και γενικότερα στην ΕΕ. Ο Πρόεδρος Τραμπ είναι το αντίπαλο δέος. Πως θα εξελιχθεί αυτή η περίπτωση; Και μιλούμε φυσικά για τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας με την ΕΕ και τα κράτη-μέλη της, αλλά και τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, αφού είναι οι ίδιες χώρες περίπου, να βρίσκονται στη μέση της κόντρας.
Ο κύριος λόγος που ο Τραμπ κάνει το ιστορικό άνοιγμα στην Ρωσία, είναι ακριβώς να έχει ένα αντίβαρο στην αντιπαράθεση του με την Κίνα, που αποτελεί την κύρια προτεραιότητα του, εξού και επιδιώκει απεμπλοκή από το Ουκρανικό.
Να σημειωθεί πως τις θέσεις περί “αθέμιτης εμπορικής πολιτικής της Κίνας, περί “ζητημάτων ασφαλείας που συνδέονται με επενδύσεις της”, δεν τις ενστερνίζεται αποκλειστικά ο Τραμπ, αν δούμε τους δασμούς που είχε επιβάλλει η διοίκηση Μπάιντεν, αλλά και αυτούς που έχει υιοθετήσει η ΕΕ.
Από την άλλη, με τον Τραμπ να ξεκινά εμπορικό πόλεμο με την ΕΕ και η Ένωση να έχει κόψει σχεδόν κάθε γέφυρα με την Ρωσία, δεν υπάρχει πολυτέλεια μιας σύγκρουσης της Ένωσης και με την Κίνα, πόσο μάλλον όταν η τελευταία εμφανίζεται ως ο “καλός μαθητής” της εμπορικής παγκοσμιοποίησης, την οποία ο Τραμπ αντιστρατεύεται.
Σε ευχαριστώ θερμά για την συζήτηση και θα είναι χαρά μας να συζητήσουμε εκ νέου στο μέλλον.
Οι προγενέστερες συζητήσεις μας εδώ
https://greekhumans.com/synenteuxi-me-ton-k-giwrgo-lykokaph/
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giwrgou-lykokaph-polemos-sth-gaza/
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giorgou-lykokaph-exvterikh-politikh-tourkias/
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giorgou-lykokaph-neos-proedros-stis-hpa/
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giorgou-lykokaph-hpa-ee-ellada/
Για το GreekHumans
Αριστείδης Ρούνης, Ιδρυτής και αρχισυντάκτης