Σε νέα του συνέντευξη για το https://greekhumans.com/, ο κ. Γιώργος Λυκοκάπης, πολιτικός επιστήμων – δημοσιογράφος και αρθρογράφος του SLpress, κλήθηκε να σχολιάσει ζητήματα που αφορούν στην ΕΕ και την Ελλάδα σε σχέση με την Εξωτερική Πολιτική Trump.
Πρόλογος
Για να γνωρίσετε καλύτερα τον κ. Λυκοκάπη, μπορείτε να δείτε εδώ
https://greekhumans.com/synenteuxi-me-ton-k-giwrgo-lykokaph/
Επικαιρότητα
Αγαπητέ Γιώργο, είναι φανερό πως υφίσταται ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την πλευρά σου για την επικαιρότητα. Έτσι, επίτρεψε μου να στρέψουμε τα φώτα προς την επικαιρότητα.
Διμερείς Σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας και στη μέση η Ουκρανία
Ποια θα είναι η σχέση Τραμπ – Πούτιν από εδώ και πέρα; Όπως δήλωσες εδώ σε εμάς,
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giorgou-lykokaph-neos-proedros-stis-hpa/
«αυτό αποτελεί το μεγάλο ερωτηματικό της νέας θητείας του Τραμπ. Με όσα έχουμε δει μέχρι στιγμής, είναι φανερό πως ο ίδιος επιδιώκει ένα άνοιγμα προς την Ρωσία». Τι σκοπό εκτιμάς ότι έχει τελικά ο πρόεδρος Τραμπ για αυτό το ζήτημα;
Να σας ευχαριστήσω και πάλι για την φιλοξενία. Οι ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων ημερών ξεκαθάρισαν την στάση του νέου Προέδρου: Ο Ντόναλντ Τραμπ βλέπει την Ρωσία ως μία υπολογίσιμη δύναμη στο διεθνές σύστημα, με την οποία επιδιώκει απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις για το Ουκρανικό, παραμερίζοντας ακόμα και τους Ευρωπαίους εταίρους των ΗΠΑ, οι οποίοι ενημερώθηκαν εκ των υστέρων για την επικοινωνία του με τον Πούτιν.
Είναι χαρακτηριστικό πως ο ίδιος ο Τραμπ, όχι μόνο υποστηρίζει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία προκλήθηκε κυρίως από την πρόθεση της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά “άδειασε” δημοσίως τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δηλώνοντας πως «δεν πιστεύει» πως η Ρωσία αποτελεί «απειλή» για το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη, αποδομώντας ολοκληρωτικά το μέχρι πρότινος αφήγημα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ για την Ρωσία.
Ο Τραμπ από την πρώτη του θητεία είχε στο νου του να αντιστρέψει το δόγμα του Χένρι Κίσινγκερ: Δηλαδή, όπως ο Κίσινγκερ είχε πραγματοποιήσει το ιστορικό άνοιγμα στην μαοϊκή Κίνα ως ανάχωμα στην Σοβιετική Ένωση, έτσι και ο Τραμπ επιδιώκει άνοιγμα στην Ρωσία του Πούτιν, ως αντίβαρο στην Κίνα του Σι. “Αποδεσμευμένος” από την επιρροή του κατεστημένου πια, σε σχέση με την πρώτη του θητεία, μπορεί να προχωρήσει πιο εύκολα στον φιλόδοξο στόχο του. Το αν πετύχει είναι άλλο ζήτημα, δεν εξαρτώνται όλα από τις προθέσεις του.
Σχέσεις κρατών-μελών του ΝΑΤΟ
Δεν φαίνεται να είναι καλά τα πράγματα τον τελευταίο καιρό με την εκλογή Τραμπ για τα κράτη-μέλη της συμμαχίας. Όπως δήλωσες εδώ, «Σε ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ, προτεραιότητα του είναι τα μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες για να μην εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ, όπως υποστηρίζει ο Τραμπ». Ποια η εξέλιξη σε αυτό το θέμα; Επισημαίνουμε ότι αυτό επιδρά άμεσα στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας και κατ’ επέκταση στην ασφάλεια της χώρας μας.
Να ξεκινήσουμε με τον τίτλο του Politico “Ήρθε το τέλος του ΝΑΤΟ;”! Το ό,τι φτάσαμε να συζητάμε αν έχει τελειώσει η παραδοσιακή αρχιτεκτονική ασφαλείας του δυτικού κόσμου, από την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου και έπειτα, νομίζω τα λέει όλα…
Περιττεύει να αναφέρουμε πως για την νέα αμερικανική κυβέρνηση η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ουδόλως συνιστά απόδειξη της χρησιμότητας του ΝΑΤΟ. Εξάλλου, όπως είπε και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ στην πολύκροτη ομιλία του “η κύρια απειλή για την ΕΕ είναι στο εσωτερικό”!
Σύμφωνα δε με τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας, εν είδει τελεσιγράφου, τα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους σε ποσοστό κοντά στο 5% (το οποίο δεν “πιάνουν” ούτε οι ίδιες οι ΗΠΑ!) και οι Ευρωπαίοι πρέπει να κάνουν πολλά περισσότερα για την ασφάλεια τους, σε μία εποχή που οι ΗΠΑ θα έχουν τα “μάτια τους” στραμμένα στον Ειρηνικό.
Ήδη έχουν ξεκινήσει συζητήσεις του τύπου ποια χώρα του ΝΑΤΟ θα καλύψει το κενό στην Συμμαχία από τον απομονωτισμό των ΗΠΑ (τα σενάρια θέλουν την Γαλλία του Μακρόν που σπεύδει να οργανώσει έκτακτη Σύνοδο για το Ουκρανικό, την Μεγάλη Βρετανία, κάποιο συνασπισμό των χωρών αυτών με άλλες, κτλ).
Έχουν ξεκινήσει να συζητούνατι εναλλακτικές σε μία πιθανή αποχώρηση αμερικανικών στρατευμάτων από την Ευρώπη ή το κλείσιμο αμερικανικών βάσεων, κάτι που οι ΗΠΑ λένε ότι δεν “είναι της παρούσης” αλλά σε μία εποχή αβεβαιότητας και ανατροπών τίποτα δεν είναι πια σίγουρο…
Σε ό,τι αφορά την χώρα μας, οι έννοιες “ασφάλεια”, “άμυνα”, αποτροπή” ουδέποτε ήταν κάτι “εξωτικό” και λόγω της τουρκικής απειλής, σε αντίθεση με χώρες, όπως η Γερμανία για παράδειγμα. Από την άλλη, καθώς η ελληνική εξωτερική πολιτική στηρίζεται και σε σταθερές, όπως το διεθνές δίκαιο, όταν με την εποχή Τραμπ εισερχόμαστε σε μία περίοδο αναθεωρητισμού, απαιτείται μεγάλη προσοχή εκ μέρους μας.
Σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ
Ο Τραμπ θεωρεί την ΕΕ γεωοικονομικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ; Αυτό μήπως επηρεάσει την πολιτική του όσον αφορά στην Ευρώπη γενικότερα; Είναι γεγονός πως ο Αμερικανός Πρόεδρος θα κάνει τα πάντα για την προάσπιση του συνθήματος «Πρώτα η Αμερική». Ποιες πρωτοβουλίες πρέπει να λάβει η ΕΕ για την ασφάλεια της;
Ο ίδιος ο Τραμπ έχει δηλώσει πως «οι σύμμαχοι μας φέρονται χειρότερα από εχθροί!» γεγονός που δείχνει ότι βλέπει την ΕΕ ως έναν γεωοικονομικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ και μάλιστα, αν λάβουμε υπόψιν την κοσμοθεωρία του, επιπλέον εκτιμά ότι δεν της “αξίζει”(!) κάτι τέτοιο, καθώς είναι γνωστή η περιφρόνηση του για την Ένωση και τις ευρωπαϊκές χώρες, τις οποίες περίπου θεωρεί ως “παρακατιανές”!
Ο Τραμπ προκρίνει ισχυρούς δεσμούς με μεμονωμένες χώρες της Ένωσης, κυρίως αυτές που συμφωνούν με την κοσμοθεωρία του, όπως την Ιταλία της Μελόνι και την Ουγγαρία του Όρμπαν. Είναι χαρακτηριστική η ασφυκτική πίεση που ασκούν στο Βερολίνο προκειμένουν οι προσεχείς συζητήσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης να περιλαμβάνουν και το ακροδεξιό κόμμα AfD, το οποίοι η νέα αμερικανική ηγεσία στηρίζει απροκάλυπτα, κάτι πρωτοφανές, καθώς μία παραδοσιακή Ρεπουμπλικανική κυβέρνηση θα αναμένονταν να στηρίζει τους Χριστιανοδημοκράτες.
Σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα στην σωστή κατεύθυνση κινείται η πρόταση της προέδρου της Κομισιόν να μην υπολογίζονται οι στρατιωτικές δαπάνες στα αυστηρά ελεγχόμενα όρια του δημοσιονομικού ελλείμματος, που προβλέπει το ξεπερασμένο προ πολλού Σύμφωνο Σταθερότητας. Η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει στην ασφάλεια και στην αποτροπή της και σε αυτό το ζήτημα δεν χωράνε ιδεοληψίες “προτεσταντικού” τύπου. Χρειάζονται όμως και γρήγορες αποφάσεις, κάτι για το οποίο η Ένωση δεν φημίζεται…
Επίλογος με την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας
Σε σχέση με όλα τα παραπάνω γεγονότα, ποια πρέπει να είναι, κατά την άποψη σου, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας; Η Ελλάδα στην ουσία έχει ελάχιστες διμερείς σχέσεις με την Ρωσία και δεν νομίζω πως είναι εύκολο να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες της. Η Ελλάδα εκτός του ΝΑΤΟ μήπως χάσει το γεωπολιτικό της αποτύπωμα σε σχέση πάντα με την απειλή της Τουρκίας στα ανατολικά της;
Δυστυχώς και η χώρα μας μοιραία τρέχει πίσω από τις εξελίξεις… Σε ό,τι αφορά το Ουκρανικό, εμφανίστηκε συχνά “βασιλικότερη του βασιλέως” αναφερόμενη, για παράδειγμα, σε “εγκλήματα πολέμου των Ρώσων”, ενώ συχνά ενημερωνόμασταν για τις αποστολές οπλισμού στο Κίεβο πρώτα από τις ξένες ηγεσίες και μετά από την ελληνική κυβέρνηση!
Τα δε ανταλλάγματα για την στάση μας στο Ουκρανικό δεν υπήρξαν μόνο περιορισμένα, ενδεικτική η δημόσια δυσαρέσκεια του Έλληνα υπουργού Άμυνας για το εξοπλιστικό υλικό του περίφημου πακέτου Μπλίνκεν, αλλά είναι εντελώς πια στον “αέρα” στην νέα εποχή Τραμπ. Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος έχει δείξει πως όταν είναι έτοιμος για σύγκρουση δεν υπολογίζει φίλους και συμμάχους…
Το καίριο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το εξής: Τί θα σημάνει η άρση της απομόνωσης της Ρωσίας, με αμερικανική μάλιστα “βούλα”, για την Ελλάδα και συνολικά την Ευρώπη;
Σε ό,τι αφορά τις αμυντικές δαπάνες, το 5% είναι παρά πολύ για μία χώρα που ήδη επωμίζεται μεγάλο δημοσιονομικό βάρος από τα εξοπλιστικά. Οι προτάσεις της προέδρου της Κομισιόν, όπως και οι γαλλικές θέσεις για έκδοση αμυντικών ευρωομολόγων είναι στην σωστή κατεύθυνση.
Πόσο μάλλον όταν η χώρα μας αποτελεί τα τελευταία ευρωπαϊκά σύνορα, κάτι που είχε “αμεληθεί” την περίοδο της οικονομικής κρίσης όταν λοιδορούνταν ανοιχτά από χώρες που, με συγχωρείτε για την γλώσσα, αλλά εκ των πραγμάτων αποδεικνύονται οι πραγματικοί “τσαμπατζήδες”!
Στην τελευταία σου επισήμανση, η Ελλάδα, έχοντας ταυτιστεί με την Δύση (ακόμα και επί αριστερής κυβέρνησης) θα βρεθεί εντελώς στον “αέρα” σε μία ενδεχόμενη υποβάθμιση του ΝΑΤΟ, σε σχέση με την Τουρκία, που έχει φροντίσει να κρατά ανοιχτούς-διευρυμένους διαύλους και με μη δυτικές Δυνάμεις.
Σε ευχαριστώ θερμά για την συζήτηση και θα είναι χαρά μας να συζητήσουμε εκ νέου στο μέλλον.
Οι προγενέστερες συζητήσεις μας εδώ
https://greekhumans.com/synenteuxi-me-ton-k-giwrgo-lykokaph/
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giwrgou-lykokaph-polemos-sth-gaza/
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giorgou-lykokaph-exvterikh-politikh-tourkias/
https://greekhumans.com/synenteyxh-tou-giorgou-lykokaph-neos-proedros-stis-hpa/
Για το GreekHumans
Αριστείδης Ρούνης, Ιδρυτής και αρχισυντάκτης