Του Αριστείδη Ρούνη*
Φιλότιμο! Μια λέξη πολύ γνωστή μεταξύ των Ελλήνων! Είναι μια έννοια που διαθέτει πολυδιάστατη νοηματοδότηση. Παρακάτω επιχειρείται να δοθεί ο ορισμός της.
Το φιλότιμο στην ελληνική γλώσσα είναι ένα ουσιαστικό γένους ουδετέρου. Σημαίνει την αξιοπρέπεια, την τιμή, την περηφάνεια. [1] Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «φιλότιμον», το οποίο έχει σαν ρίζα τη σύνθεση των λέξεων φιλέω + τιμή. Περιέχει πάρα πολλές έννοιες μέσα του. Αυτές οι έννοιες είναι οι προαναφερθείσες, καθώς και ο καλώς εννοούμενος εγωισμός. Φιλότιμο είναι η αίσθηση του να θέλεις να προσφέρεις αρκετά για την οικογένειά σου και την κοινωνία. Φιλότιμο σε έναν Έλληνα είναι ουσιαστικά ένας τρόπος ζωής. [2]
Είναι επίσης η ιδιαίτερη, αυξημένη ευαισθησία, ως στοιχείο του χαρακτήρα κάποιου σε σχέση με την προσωπική τιμή, την αξιοπρέπειά του και γενικότερα με την εικόνα που σχηματίζουν οι άλλοι (η κοινωνία, το περιβάλλον) γι΄ αυτόν. [3]. Είναι η ελληνική λέξη που δεν μεταφράζεται. [4] Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να παρατεθεί ο ορισμός που δίδει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γιώργου Μπαμπινιώτη. Φιλότιμο είναι «η έντονη συναίσθηση της προσωπικής τιμής και της αξιοπρέπειας, που εκδηλώνεται κυρίως με την επιθυμία κάποιου να κερδίζει την εκτίμηση των άλλων, με την ευαισθησία ως προς το τι σκέπτονται οι άλλοι γι’ αυτόν». [5]
Καταλήγοντας, το Φιλότιμο είναι ένας όρος που διατηρεί στο εσωτερικό του μια «υπέρλαμπρη θετικότητα». Αν κανείς έχεις φιλότιμο, θα έχει και «παρθενία καρδίας».
Πηγές πληροφόρησης
[1] https://el.thefreedictionary.com/%CF%86%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%BF
[2] https://e-didaskalia.blogspot.com/2014/08/blog-post_889.html
[3] https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CF%86%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%BF
[4] https://neoskosmos.com/el/2017/06/26/features/%cf%86%ce%b9%ce%bb%cf%8c%cf%84%ce%b9%ce%bc%ce%bf-%ce%b7-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%bb%ce%ad%ce%be%ce%b7-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%b1%cf%86/
[5] https://neoskosmos.com/el/2019/02/21/dialogue/epikera-epimaxa/filotimo-kai-filoksenia-dyo-ellinikes-l
Πηγή φωτογραφίας
*Ο Αριστείδης Ρούνης είναι ο ιδρυτής και αρχισυντάκτης του GreekHumans