Η κ. Ανδριάνα Δελέγκου, κοινωνική λειτουργός – εμψυχώτρια μιλάει στο GreekHumans
Διαβάστε παρακάτω αναλυτικά τη συνέντευξη που μας παραχώρησε, απαντώντας στις ερωτήσεις μας για ζητήματα κοινωνικής εργασίας και σχέσεων γονέων – τέκνων.
Εισαγωγική τοποθέτηση
κ. Δελέγκου, πρώτα από όλα να σας συγχαρώ για αυτό το τόσο ιδιαίτερο και ενδιαφέρον τομέα ενασχόλησης σας. Ποιο στοιχείο ήταν αυτό που σας ώθησε στις σπουδές στην κοινωνική εργασία;
Σας ευχαριστώ θερμά. Η Κοινωνική εργασία είναι κοινωνική επιστήμη και επάγγελμα (λειτούργημα) που επιδιώκει την κοινωνική αλλαγή, την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική πρόνοια. Ο / Η Κοινωνικός/ η Λειτουργός προσφέρει υποστηρικτικές υπηρεσίες με σκοπό την πρόληψη ή την αντιμετώπιση ανθρώπινων αναγκών και κοινωνικών προβλημάτων κυρίως σε ευπαθείς ομάδες. Από τα μαθητικά μου χρόνια θυμάμαι να με ενδιέφεραν ιδιαίτερα ζητήματα που είχαν να κάνουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα φαινόμενα βίας – ρατσισμού, διαφορετικότητας. Η αγάπη μου για το συνάνθρωπο, η κατανόηση για το πρόβλημά του ήταν βασικές δεξιότητες που θεώρησα πως θα μπορούσα να αξιοποιήσω στην πράξη. Παράλληλα οι αξίες που μου δόθηκαν από την οικογένειά μου ήταν παράδειγμα προς μίμηση (σεβασμός, συμπόνια, δικαιοσύνη, υπευθυνότητα) στη ζωή μου αλλά και στην εργασία μου.
«Προχωρώντας ένα βήμα» παρακάτω, είναι γεγονός πως ασχολείστε με τον ιδιαίτερο τομέα της «εμψύχωσης». Είναι ένας όρος που περιλαμβάνει συμπυκνωμένο νόημα και σχετίζεται ολοφάνερα με την ψυχολογία ενός ατόμου. Πως ορίζεται η έννοια αυτή και ποιος ο λόγος που επιλέγετε να ασχοληθείτε με αυτόν;
Είναι μια έννοια που όπως πολύ σωστά σημειώνετε έχει συμπυκνωμένο νόημα και δεν υπάρχει γι΄ αυτήν ένας ξεκάθαρος ορισμός. Στην ουσία πρόκειται για το σύνολο των ομαδικών δράσεων που απαντούν στις ανάγκες των μελών και στοχεύουν στην προσωπική τους ανάπτυξη και ενδυνάμωση. Ο/ Η εμψυχωτής/ τρια χρησιμοποιεί τεχνικές που απαιτούν δεξιότητες και εξειδίκευση. Επέλεξα να ασχοληθώ με την εμψύχωση καθώς αυτή «κουμπώνει» με την κοινωνική εργασία με ομάδες (ομαδικές διεργασίες για την επίλυση προβλημάτων, προαγωγή της σκέψης κ.ά.).
Παιδί και διαδίκτυο
Καθώς τα έτη περνούν, η τεχνολογία εξελίσσεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και στα πρώτα έτη της σχολικής ηλικίας να προβαίνουν συνήθως στην αύξηση του χρόνου ενασχόλησης τους με το διαδίκτυο. Ως εκ τούτου, αναδύονται προβλήματα. Που οφείλεται αυτό και ποιο το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους αναγνώστες μας που είναι γονείς;
Τα παιδιά φαίνεται να αγαπούν το διαδίκτυο και από μικρή ηλικία πλοηγούνται σε αυτό, ωστόσο φαίνεται να είναι ευάλωτα στους κινδύνους που ελλοχεύει. Η γνώση είναι αναγκαίο εφόδιο, χρειάζεται όμως τα παιδιά να είναι ενήμερα για τις παγίδες που υπάρχουν σε αυτό ώστε η σχέση με αυτό το χρήσιμο εργαλείο να γίνει ασφαλής. Το μήνυμα που θα έστελνα λοιπόν στους γονείς αναγνώστες σας να βάλλουν όριο στο χρόνο που περνά το παιδί τους στο διαδίκτυο, να μην δίνουν πληροφορίες και προσωπικά στοιχεία, να μην συναντούν κάποιον που γνώρισαν στο διαδίκτυο, να χρησιμοποιούν φίλτρο προστασίας. Το διαδίκτυο πρέπει να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης γονέων και παιδιών. Ένας τρόπος να μιλήσει κανείς στα παιδιά για τους κινδύνους που ελλοχεύει το διαδίκτυο είναι το παραμύθι. Το θέμα αυτό αποτέλεσε αφορμή για να γράψω το πρώτο μου παιδικό βιβλίο: Ο Βρασίδας ο ατσίδας στο διαδίκτυο. Εκδόσεις: Mιχάλη Σιδέρη.
Το παιδί μεγαλώνει και περνάει στην εφηβεία. Ποια ηλικία καλύπτει αυτό που ονομάζουμε «εφηβεία» και ποια προβλήματα μπορούν να παρουσιαστούν σε αυτή την χρονική περίοδο στο πεδίο της αλληλεπίδρασης γονέων – εφήβων;
Η εφηβεία κάνει αισθητή την παρουσία της γύρω στα 9 με 10 έτη (στάδιο προεφηβείας). Η πρώτη εφηβική ηλικία είναι από τα 9-11 έτη, η μέση εφηβική από τα 13-15 έτη, η όψιμη εφηβική από τα 15-18 έτη και η μετεφηβική από τα 18-22 έτη. Πρόκειται για περίοδο ραγδαίων αλλαγών (σωματικών και ψυχολογικών). Η ανάγκη του εφήβου για αυτοπροσδιορισμό και αυτονόμηση οδηγούν πολλές φορές σε συγκρούσεις με το οικογενειακό περιβάλλον. Θετικές σχέσεις με τους γονείς προάγουν την ψυχοκοινωνική προσαρμογή των εφήβων, ενώ η έλλειψη στήριξης από την οικογένεια αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης προβλημάτων συμπεριφοράς την περίοδο αυτή. Κάποια από αυτά μπορεί να είναι η χρήση ουσιών, η σχολική αποτυχία, η παραβατικότητα, η κατάθλιψη, το άγχος κ.ά. Είναι σημαντικό οι γονείς να κρατούν τις γέφυρες επικοινωνίας ανοιχτές με τα παιδιά τους. Χρειάζονται αγάπη και κατανόηση.
Στην περίοδο της εφηβείας δύνανται να παρουσιαστούν φαινόμενα ρατσισμού εντός της σχολικής κοινότητας, λόγω της ύπαρξης εφήβων μελών θρησκευτικών ή άλλης φύσης μειονοτήτων. Πως μπορούν αυτά να αντιμετωπιστούν;
Το σχολείο αποτελεί μικρογραφία της κοινωνίας που είναι πολυπολιτισμική. Στην καθημερινή σχολική πρακτική συναντώνται συμπεριφορές διάκρισης. Ο ουσιαστικός σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εκπαίδευση. Χρειάζεται ωστόσο οι εκπαιδευτικοί να έχουν κατάλληλη εκπαίδευση και να επιμορφώνονται γύρω από αυτά τα ζητήματα. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουν να επιλέξουν τις κατάλληλες τεχνικές και τα κατάλληλα εργαλεία για να διαμορφώσουν ένα περιβάλλον που θα σέβεται τον πολιτισμό κάθε μαθητή/ τριας και θα δίνει βάση στην αλληλεπίδραση όλων των μαθητών. Καταλυτικός είναι και ο ρόλος του σχολικού κοινωνικού λειτουργού για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητη η παρουσία του στο σχολικό περιβάλλον. Ο κοινωνικός λειτουργός εργάζεται για την ισότιμη πρόσβαση και ενεργό συμμετοχή όλων των μαθητών, οργανώνει προγράμματα πρόληψης και παρέμβασης, παρέχει κοινωνική και συμβουλευτική υποστήριξη σε μαθητές εκπαιδευτικούς και γονείς.
Όταν πλέον ο έφηβος «διέλθει» τις εγκύκλιες σπουδές και ενηλικιωθεί, υφίσταται η πιθανότητα να μην επιτύχει στις γνωστές με την ονομασία «πανελλαδικές εξετάσεις». Έτσι, ίσως σημειωθεί μείωση στην αυτοεκτίμηση του ενήλικα. Με ποιες ενέργειες μπορεί αυτό το άτομο να υποστηριχθεί;
Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε το παιδί μας να αντιληφθεί ότι μια αποτυχία δεν καθορίζει την πορεία μας ως «αποτυχημένη». Οι γονείς είναι σημαντικό να μην πιέζουν ψυχολογικά το παιδί τους και να μην το φορτίζουν συναισθηματικά. Αντίθετα καλό είναι να βρίσκονται δίπλα του και να του δώσουν δύναμη να προσπαθήσει ξανά. Σημαντικό ρόλο σε αυτό θα έχει και το υποστηρικτικό δίκτυο (φίλοι, συγγενείς). Είναι μια ευκαιρία ο/ η νέος/ α να θέσει νέους στόχους.
Σας ευχαριστώ πολύ για την συζήτησή μας.
Για το GreekHumans
Αριστείδης Ρούνης, Ιδρυτής και αρχισυντάκτης