Της Λουκίας Λιάπη*
Αν επισκεφτείς την πράσινη πόλη της Γερμανίας, το Αννόβερο, σίγουρα θα έχεις την ευκαιρία να μιλήσεις έστω και μία φορά ελληνικά. Μία βόλτα στους δρόμους της πόλης ήταν αρκετή για να καταλάβω ότι τελικά ισχύει ότι «είμαστε παντού». Πριν αναρωτηθείς πως γίνεται αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι στο Αννόβερο διαβιούν περίπου δέκα χιλιάδες Έλληνες!
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, λοιπόν. Το Αννόβερο (ή Hannover στα γερμανικά) είναι η μεγαλύτερη πόλη και η πρωτεύουσα του ομόσπονδου κράτους της Κάτω Σαξονίας στη Γερμανία. Στο Αννόβερο διαβιούν περίπου 535 χιλιάδες άνθρωποι, σύμφωνα με την απογραφή του 2020. Μπορεί το Αννόβερο να απέχει από την Ελλάδα περίπου 1700 χιλιόμετρα, ωστόσο 10.000 Έλληνες το επιλέγουν ως μόνιμο τόπο διαμονής τους.
Είναι άνθρωποι που άφησαν την πατρίδα τους, τις οικογένειές τους, τα σπίτια τους πίσω για να αναζητήσουν ένα καλύτερο αύριο και να μεταδώσουν σε άλλους λαούς τις ελληνικές αξίες. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο δρ. Ιωάννης Καλαβρουζιώτης στην Καθημερινή: «Είναι οι ομογενείς μας, που προσπαθούν με κάθε μέσο και τρόπο, μέσα από τις ελληνικές κοινότητες να περάσουν σήμερα το μήνυμα ότι η Ελλάδα, η γενέτειρα χώρα, δεν είναι αυτή που περιγράφεται στις ειδησεογραφικές εκπομπές, αλλά η χώρα που γέννησε πολιτισμό, ολυμπιακή ιδέα, ευγενή άμιλλα και έδωσε φως μέσα στο διάβα της πολύχρονης ιστορίας της».
Μπορεί οι Έλληνες ομογενείς να προσφέρουν όλα αυτά τα χρόνια με τις γνώσεις τους και τις ικανότητές τους στην πόλη του Αννοβέρου, αλλά και το Αννόβερο τους ανταμείβει επάξια δίνοντάς τους ευκαιρίες να θυμούνται την πατρίδα και να μετριάζουν λιγάκι τη νοσταλγία τους. Η Άννα Κρέτση, Ελληνίδα που γεννήθηκε και ζει στο Αννόβερο, μας μίλησε για όλες τις δραστηριότητες και τους συλλόγους που υπάρχουν στο Αννόβερο για να συνδέουν τους ομογενείς με την Ελλάδα. Ας δούμε περί τίνος πρόκειται.
Ένωση Ελλήνων Αννοβέρου και Περιχώρων Σ.Α.
Η Ένωση Ελλήνων Αννοβέρου και Περιχώρων Σ.Α. και το χορευτικό της τμήμα «Ελλάς» συγκροτήθηκαν το 1967 στο Αννόβερο. Αριθμεί περίπου 300 μέλη και στόχος τους είναι να διατηρήσουν τον ελληνικό πολιτισμό και πιο συγκεκριμένα τους παραδοσιακούς χορούς από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Μέλημα τους, επίσης, είναι να τους προωθήσουν μέσω πολιτιστικών εκδηλώσεων, έτσι ώστε να γίνουν γνωστοί και σε άλλους λαούς με διαφορετικές παραδόσεις. Το χορευτικό συγκρότημα της Ένωσης έχει συμμετάσχει σε πάνω από 300 διεθνείς συναντήσεις χορευτικών συλλόγων σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας, γεγονός που αποδεικνύει ότι το ελληνικό στοιχείο ταξιδεύει παντού με τη βοήθεια της Ένωσης και των μελών της. Ενδεικτικά, έχουν χορέψει ανάμεσα σε συλλόγους από την Γαλλία, την Δανία, την Ολλανδία και την Ιρλανδία καταφέρνοντας να συμβάλλουν στην αλληλοκατανόηση των λαών και στη σύναψη φιλικών σχέσεων.
Η Άννα παίρνοντας τη σκυτάλη από τη μητέρα της, κ. Μαρία Κρέτση, που χόρευε και η ίδια στην Ένωση έχει αρχίσει να χορεύει εκεί από μικρή ηλικία και συνεχίζει μέχρι και σήμερα. Ωστόσο, όπως μας είπε, τώρα λόγω του Covid-19 τόσο οι πρόβες όσο και οι εκδηλώσεις έχουν μειωθεί έως και διακοπεί προσωρινά και όλοι ανυπομονούν να επανέλθουν στις αίθουσες για να απολαύσουν την αγαπημένη τους συνήθεια χορεύοντας χορούς από όλη την Ελλάδα.
Μεταξύ των συλλόγων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο Αννόβερο, η Ένωση Ελλήνων Αννοβέρου και Περιχώρων αριθμεί τα περισσότερα ενεργά μέλη. Διαθέτει 3 γκρουπ χορευτών. Το πρώτο αποτελείται από παιδιά ηλικίας 4 μέχρι 10 ετών περίπου. Το μεσαίο τμήμα έχει παιδιά ηλικίας 10 με 16 ετών. Και το μεγάλο είναι για άτομα από 16 χρονών και πάνω. Η Ένωση, σε κανονικές συνθήκες και χωρίς τους περιορισμούς για τον Covid-19, κάνει τις πρόβες της κάθε Σάββατο. Δύο φορές τον χρόνο διοργανώνει γλέντι με ζωντανή μουσική, σουβλάκια, ρετσίνες και φυσικά, όλους τους Έλληνες του Αννοβέρου. Είναι μία από τις ευκαιρίες που έχουν οι ομογενείς εκεί να συναντηθούν και να γλεντήσουν με τον κλασικό, πατροπαράδοτο τρόπο και το μεράκι που έχουν για οτιδήποτε τους θυμίζει Ελλάδα.
Λοιποί Σύλλογοι
Πέρα από την Ένωση, υπάρχουν και άλλοι σύλλογοι στο Αννόβερο που διαθέτουν χορευτικά τμήματα. Αρχικά, η Ελληνική Κοινότητα Αννοβέρου και Περιχώρων έχει ιδρυθεί από το 1962, ωστόσο σήμερα δεν πραγματοποιεί πλέον μαθήματα παραδοσιακών χορών. Αξίζει να αναφερθεί ότι διάφορες περιοχές της Ελλάδας όπως είναι η Ήπειρος, η Κρήτη και η Θράκη έχουν τους δικούς τους συλλόγους και χορεύουν χορούς από τον τόπο τους. Συγκεκριμένα, στο Αννόβερο υπάρχουν και δραστηριοποιούνται σήμερα οι εξής σύλλογοι:
- Σύλλογος Ποντίων Αννοβέρου και Περιχώρων
- Πολιτιστικός Σύλλογος Θρακιωτών Αννοβέρου και Περιχώρων «ΟΡΦΕΑΣ»
- Αδελφότητα Ηπειρωτών Αννοβέρου και Περιχώρων «ΠΙΝΔΟΣ»
- Σύλλογος Κρητικών Αννοβέρου και Περιχώρων «Η ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΣ»
Και αυτοί οι σύλλογοι διοργανώνουν τα δικά τους γλέντια δίνοντας στους ομογενείς τη δυνατότητα να επισκέπτονται ελληνικά γλέντια αρκετές φορές τον χρόνο. Είναι σπουδαίο και ταυτόχρονα συγκινητικό να βλέπεις ανθρώπους που βρίσκονται τόσο μακριά από την πατρίδα τους να διατηρούν τις ελληνικές παραδόσεις και τα ελληνικά έθιμα και να νιώθουν σύνδεση με τον τόπο τους.
Ενορία Τριών Ιεραρχών Αννοβέρου
Σημείο θρησκευτικής συνάντησης των Ελλήνων του Αννοβέρου είναι η Ενορία των Τριών Ιεραρχών, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Σε μεγάλες γιορτές της ορθοδοξίας, για παράδειγμα Χριστούγεννα και Πάσχα, το προαύλιο πλημμυρίζει από Έλληνες που πηγαίνουν να εκκλησιαστούν και φυσικά να συναναστραφούν με συμπατριώτες για να τιμήσουν αυτές τις γιορτές της εκκλησίας μας. Να σημειωθεί ότι η Ενορία διαθέτει διάφορους συλλόγους, στους οποίους μπορεί να συμμετάσχει κανείς. Ακόμη, διοργανώνει και κάθε είδους εκδηλώσεις για να κρατάει στενούς τους δεσμούς των Ελλήνων του Αννοβέρου με την πατρίδα, αλλά και για να έχουν την ευκαιρία οι ελληνικοί σύλλογοι εκεί να συναντιούνται όλοι μαζί. Τέλος, εύλογο είναι να σημειωθεί και ότι ο ελληνογερμανικός παιδικός σταθμός «Άγιος Βασίλειος» ανήκει στην ελληνική ορθόδοξη ενορία Τριών Ιεραρχών Αννόβερου.
Εορτασμός 25ης Μαρτίου
Με την επέτειο της 25ης Μαρτίου να πλησιάζει, δεν γίνεται να λείψει η αναφορά για το πώς τιμάνε οι ομογενείς στο Αννόβερο αυτήν την ημέρα. Στις εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου λαμβάνουν μέρος όλοι οι Ελληνικοί Φορείς, δηλαδή αυτοί που διαθέτουν, αλλά και αυτοί που δε διαθέτουν χορευτικό συγκρότημα. Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται μπροστά από το κτίριο της Όπερας του Αννοβέρου και στήνεται ένα ελληνικό γλέντι που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει τα γλέντια που γίνονται στην Ελλάδα. Οι αρμόδιοι φορείς λένε λίγα λόγια για τη σημασία της ημέρας και μετά το γλέντι ξεκινάει. Τα χορευτικά τμήματα όλων των συλλόγων χορεύουν παραδοσιακούς χορούς, καλώντας όλον τον κόσμο να μπει στον χορό. Η ατμόσφαιρα γεμίζει ευχάριστες μυρωδιές από σουβλάκια και άλλα παραδοσιακά εδέσματα και γίνεται ένα ελληνικό γλέντι που δεν του λείπει τίποτα. Αξίζει, λοιπόν, να βρεθείς στο Αννόβερο την 25η Μαρτίου χωρίς δεύτερη σκέψη.
Εκπαίδευση
Όσον αφορά την ελληνική εκπαίδευση που μπορούν να λάβουν οι Έλληνες στο Αννόβερο, πρώτο πρέπει να αναφερθεί το Ελληνικό Λύκειο Αννοβέρου. Οι μαθητές, δηλαδή, μπορούν αντί να διαλέξουν να φοιτήσουν σε γερμανικό λύκειο, να πάνε στο Ελληνικό Λύκειο στο Αννόβερο και να λάβουν την ίδια εκπαίδευση με έναν μαθητή που φοιτά σε Λύκειο στην Ελλάδα. Και από εκεί μετά έχει κανείς τη δυνατότητα να δώσει Πανελλήνιες εξετάσεις στην ειδική κατηγορία των ομογενών και να εισέρθει σε κάποιο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα στην Ελλάδα. Πολλοί είναι αυτοί που ακολουθούν αυτήν την πορεία.
Πριν το Λύκειο, όμως, όσοι Έλληνες επιθυμούν να πάνε σε ελληνικό σχολείο μπορούν να το κάνουν τα απογεύματα. Και η Άννα και ο αδερφός της όταν ήταν μικροί, τελείωναν το γερμανικό σχολείο και 3 φορές την εβδομάδα συνέχιζαν το απόγευμα τα μαθήματά τους στο ελληνικό σχολείο, έτσι ώστε να έχουν μία επαφή με την ελληνική γλώσσα και κουλτούρα. Σήμερα, υπάρχουν τουλάχιστον 3 ελληνικά απογευματινά σχολεία στο Αννόβερο, στα οποία δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να εξοικειωθούν με τη γλώσσα και γενικότερα με το εκπαιδευτικό σύστημα της πατρίδας τους.
Περί αθλητισμού
Πολλοί είναι οι Έλληνες στο Αννόβερο που υποστηρίζουν ομάδες από την πατρίδα και μπορεί να ταξιδέψουν ακόμη και για έναν αγώνα της αγαπημένης τους ομάδας. Για να κρατάνε ζωντανή μέσα τους αυτή τη λαχτάρα, έχουν συγκροτήσει συνδέσμους φιλάθλων στο Αννόβερο. Εκεί, παρακολουθούν τους αγώνες, οργανώνουν εκδρομές για αγώνες της ομάδας και γενικότερα, μοιράζονται την αγάπη τους για τη φανέλα.
Ο Σύνδεσμος Φιλάθλων ΠΑΟΚ Αννοβέρου υπάρχει από το 2003 και είναι ο πρώτος που συγκροτήθηκε. Αριθμεί τους περισσότερους φιλάθλους και είναι ο πιο ενεργός σύνδεσμος φιλάθλων στην πόλη του Αννοβέρου. Εκτός από τον ΠΑΟΚ, και η ΑΕΚ και ο ΟΣΦΠ έχουν συνδέσμους φιλάθλων στο Αννόβερο, με μικρότερη απήχηση, αλλά με την ίδια αγάπη για την ομάδα τους, ωστόσο.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι το Αννόβερο έχουν και 2 ομάδες με ελληνική ονομασία, που δραστηριοποιούνται εκεί, με τους περισσότερους παίκτες τους να είναι Έλληνες. Πρόκειται για τις ομάδες «Ηρακλής Ελλάς» (ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗΣ ΕΛΛΑΣ ΑΝΝΟΒΕΡΟΥ), που έχει τέσσερεις ομάδες και δικιά του ακαδημία για έφηβους & ο «Πανηπειρωτικός Αννοβέρου». Δύο ομάδες που πέρα από το στοιχείο του αθλητισμού, έχουν να διατηρήσουν και το στοιχείο του ελληνισμού, αγωνιζόμενοι σε γήπεδα που βρίσκονται τόσο μακριά – από άποψη χιλιομέτρων – αλλά τόσο κοντά – από άποψη συναισθημάτων – στην πατρίδα.
Αντί επιλόγου
Θα μπορούσα να ακούω ώρες την Άννα και την οικογένειά της να μιλούν για τον ελληνισμό στο Αννόβερο. Ωστόσο, αυτή είναι μία σύνοψη των ευκαιριών που έχει ένας Έλληνας εκεί για να νιώσει την πατρίδα, μιας και όπως είπε και η Άννα: «Αν θέλεις είναι πολύ εύκολο στο Αννόβερο να έχεις επαφές με Έλληνες».
Κλείνοντας, ζήτησα από την Άννα να μου πει τι είναι το Αννόβερο γι’ αυτήν και μου απάντησε: «Το Αννόβερο για μένα είναι ο τόπος μου, γιατί εδώ γεννήθηκα και το έχω συνηθίσει. Αλλά χαίρομαι πολύ που είναι μία πόλη που υπάρχουν τόσες ευκαιρίες να μου θυμίζουν την πατρίδα μου και μου φεύγει η λαχτάρα για την Ελλάδα»!
Αυτό και μόνο αρκεί για να νιώσουμε τους δεσμούς που έχουν δημιουργήσει οι συμπατριώτες μας εκεί με την πατρίδα και ελπίζουμε να διατηρηθεί αυτή η σχέση για πολλά χρόνια ακόμα. Και όπως είπαμε, αν επισκεφτείτε ποτέ το Αννόβερο – που σας προτείνω ανεπιφύλακτα να το κάνετε – θα έχετε σίγουρα την ευκαιρία να μιλήσετε έστω και μια φορά ελληνικά και γενικά να γνωρίσετε συμπατριώτες που θα σας επιβεβαιώσουν ότι οι Έλληνες και κατ’ επέκταση η ελληνική φιλοξενία είναι παντού!
ΥΓ. Θερμές ευχαριστίες αξίζουν στην Άννα Κρέτση, Ελληνίδα που μένει μόνιμα στο Αννόβερο για τις πληροφορίες και τις φωτογραφίες που μοιράστηκε μαζί μας.
Περισσότερες λεπτομέρειες για την ελληνική ομογένεια ανά τον κόσμο, μπορείτε να δείτε εδώ
https://greekhumans.com/2021/11/20/o-ellinismos-xiliometra-makria-apo-tin-ellada/
Βιογραφικό συντάκτριας
* https://greekhumans.com/2022/01/14/h-loykia-liaph-syntaktria-sto-greekhumans/